حامد فاروقی

استفاده از سنجش از دور، جهت دسترسی به اطلاعات از روش‌های نوین، کم هزینه و سریع است. این علم به علت توانایی در شناسایی پدیده‌ها از جمله: محاسبه دمای سطح شهر و پدیده جزیره حرارتی شهری، همواره از عوامل تاثیر گذار بر تصمیم‌گیری مدیران، مهندسین و متخصصین بوده است. هدف از این پژوهش بررسی رابطه دمای سطح زمین و جزیره حرارتی شهری با تغییرات پارامترهای مکانی و با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای است. بررسی این موضوع، در بازه‌ زمانی سال‌های 2013 تا 2023 و با بهره گرفتن از تصاویر ماهواره لندست 8، سنجنده OLI/TIRS بوده و بر روی منطقه مورد مطالعه شهر کرمانشاه صورت گرفته است. جزایر حرارتی شهری به مناطقی از سطح شهرگفته می‌شود، که نسبت به مناطق هم جوار خود دمای بالاتری داشته باشند. گسترش این پدیده در بعد مکانی قابل تغییراست. ایجاد جزایر حرارتی به تغییرات مکانی وهمچنین زمانی ، بیشتر تحت تاثیر تغییرات پوشش زمین و حرارت حاصل از فعالیت-های انسانی(ساخت و سازها) بستگی دارد. بدین منظور با اعمال تصحیحات رادیومتریکی و اتمسفری بر روی تصاویر بدست آمده از سنجندهOLI/TIRS و با طبقه بندی پوشش زمین، همچنین با بهره گیری از نرم افزارهای ENVI، ArcGIS ، QGISاستخراج و محاسبه داده‌ها صورت گرفته است. دمای سطح شهر با دو روش(SCA) و (SWA) بررسی و تاثیر پوشش‌های مختلف زمین بر دمای سطح شهر با نمودار، جدول و شکل نشان داده شده است. رابطه انواع پوشش‌ها با دمای سطح شهر از جمله شاخص‌های پوشش گیاهی(NDVI) و بدنه شهری(NDBI) مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین به بررسی و محاسبه گسترش جزایر حرارتی پرداخته‌ایم و نتایج نشان داد که، پارامترهای مکانی بر افزایش یا کاهش جزایر حرارتی شهری تاثیر گذار هستند. بدین منظور در این پژوهش،به این نتیجه رسیدیم که همبستگی منفی بین پوشش گیاهی و جزیره حرارتی وجود دارد. همچنین شدت جزیره حرارتی شهری همبستگی مثبتی با بدنه نفوذ ناپذیر شهر دارد. پارامترهایی مانند کم شدن سرعت وزش باد و افزایش جمعیت نیز بر شدت جزیره حرارتی تاثیر گذار هستند. کانون عمده جزایر حرارتی شهر کرمانشاه در فصل گرم سال در بازه زمانی یازده ساله، مناطق واقع در جنوب شرق، جنوب غربی و مرکز شهر(شرکت و پالایشگاه نفت ) می‌باشد.