محمد فتح اللهی

در این پژوهش، امکان‌سنجی تصویر ماهواره پریسما برای بارز سازی مناطق دارای پتانسیل دگرسانی هیدروترمال و کانه زایی آهن بررسی‌شده است. بدین منظور، منطقه موردمطالعه در قسمت غرب نقشه زمین‌شناسی 1:100000 ایرانخواه(چاپان) انتخاب شد. روش‌ها و الگوریتم‌های مورداستفاده برای دستیابی به هدف موردنظر با بررسی خصوصیات طیفی انتخاب شد. روش‌های مورداستفاده برای بارز سازی دگرسانی‌های هیدروترمال و کانی‌های شاخص در منطقه شامل نسبت‌های باندی (Band Ratio)، تحلیل مولفه‌های اصلی (Principal Component Analysis - PCA)، نقشه‌بردار زاویه طیفی (Spectral Angle Mapper - SAM) و انطباق الگوی طیفی (Spectral Feature Fitting - SFF) هستند. برای بارزسازی دگرسانی‌های هیدروترمال با توجه به بررسی نقشه زمین‌شناسی محدوده مطالعه و شناخت کافی از منطقه موردنظر، برای دگرسانی فیلیک از کانی شاخص مسکوویت و برای دگرسانی پروپیلیتیک از کانی‌های شاخص کلریت استفاده‌شده است. با توجه به ساختار اسکارنی منطقه موردمطالعه و مشاهده توده‌های آهکی در بازدیدهای میدانی، ویژگی‌های طیفی مناطق دارای سنگ‌آهک در تصویر بررسی و با کتابخانه USGS مطابقت داده شد، تطابق معنادار طیف‌ها، مبنای بارز سازی این مناطق با استفاده از ویژگی‌های طیفی مشخص قرار گرفت. از میان روش‌های ذکرشده برای بارز سازی کانی‌های شاخص منطقه، به‌طورکلی، دو روش SFF و PCA دارای بیشترین دقت بودند. روش PCA برای دو کانی کلریت و مسکوویت بیشترین مناطق مشخص‌شده در بازدید میدانی را بارز سازی کرد، درحالی‌که روش SFF برای کانی تالک (همراه با دولومیت) بیشترین مناطق هدف را بارز سازی نمود، همچنین دو روش نسبت باندی و SAM به ترتیب دارای بیشترین مناطق بارز سازی شده در محدوده‌های موردبررسی بودند. به‌منظور بارز سازی کانه زایی آهن در منطقه، از دو روش نسبت باندی و SFF استفاده شد، روش SFF به دلیل الگوریتم قوی خود، محدوده‌های دارای پتانسیل کانه زایی آهن و معادن سنگ‌آهن را به‌طور متمایز (نواحی اطراف و داخل معادن) بارز سازی کرد، همچنین روش نسبت باندی با توجه به ویژگی‌های جذبی خاص در طیف مربوط به نواحی معادن و تعداد باند قابل‌قبول در محدودهVNIR توانست تمام معادن سنگ‌آهن موجود در منطقه و دیگر نقاط دارای پتانسیل این نوع کانه‌زایی را شناسایی کند.

تعداد زیادی از شهرها و روستاهای بناشده در بخش‌های کوهستانی و پرشیب کشور به دلیل بنا شدن بر روی سنگ‌ها و خاک‌های سست و شرایط خاص زمین‌شناسی مستعد خطر زمین‌لغزش می‌باشند. این زمین-لغزش‌ها معمولاً پس از بروز یک عامل محرک مانند زلزله و یا بارش اتفاق می‌افتند. حوادثی که در بسیاری موارد تلفات زیادی همراه داشته است. مستعد بودن این زمین‌ها برای لغزش هم به دلیل وضعیت خاک (حضور مقادیر زیاد مواد آلی و پایین بودن ویژگی‌های مقاومتی خاک‌ها) و هم به دلیل شرایط خاص زمین‌شناسی (حضور واحد‌های مارنی و شیلی ضعیف یا زون‌های هوازده در بخش‌های پایینی و در همبری با این خاک‌ها) می‌باشد. ازاین‌رو غالب شیب-هایی که در اینگونه مناطق مشاهده می‌شوند نمونه‌ای از انواع زمین‌لغزش‌ها را در خود نشان می‌دهند. بنابراین بسته به قدرت و بزرگی عامل تحریک‌کننده (از بین بردن جنگل، جاده‌سازی، بارش‌باران، زلزله و...) اندازه این زمین‌لغزش‌ها و ناپایداری‌ها نیز متفاوت می‌باشد. از میان عوامل مختلف، می‌توان مهم‌ترین عامل تحریک‌کننده زمین‌لغزش‌ها در شهرها و روستاها را بارش باران قلمداد نمود. آب باران می‌تواند با قرارگرفتن در فضای خالی دانه‌ها مقدار تنش موثرخاک و نیروی وارده از سنگدانه‌ها بر یکدیگر را کاهش داده و از این طریق ویژگی‌های مقاومتی خاک را تا حد بسیار زیادی کاهش دهد. همین موضوع می‌تواند سبب لغزش توده خاک شود. زلزله نیز عامل مهم دیگری است که با توجه به لرزه‌خیزی بالای مناطق مختلف ایران، در رخداد بسیاری از زمین‌لغزش‌های کوچک و بزرگ در کشور نقش داشته است. در این مطالعه رخداد زمین‌لغزش روستای سورین بانه در استان کردستان به کمک مطالعات زمین-شناسی مهندسی و تاثیر ویژگی‌های زمین‌شناسی منطقه بر علت وقوع این زمین‌لغزش به‌منظور امکان داشتن پتانسیل لغزش مجدد بررسی شده است. همچنین رفتار این زمین‌لغزش ازنظر وجود دو عامل زلزله و سطوح بالا و پایین تراز آب زیرزمینی از دیدگاه زمین‌شناسی مهندسی با استفاده از پژوهش‌های میدانی و نرم‌افزار اسلاید که اساس آن بر پایه‌ی روش‌های تعادل حدی است بررسی شده است.

زمین لغزش‌ها، همانند پدیده های طبیعی دیگر همچون زمین لرزه، آتشفشان و غیره توجه انسان را به خود جلب کرده اند. زیرا از یک سو، زمین لغزش یکی از عوامل تهدیدکننده جان و مال انسان هاست و از سوی دیگر خسارات زیادی به زمین‌های کشاورزی، جنگل‌ها، خطوط انتقال نیرو و گاز، معادن، سازه های مهندسی و ساختمان‌ها وارد می‌کند، که از دیدگاه اقتصادی مسائل و مشکلات بزرگی را به همراه دارد. لازم است ویژگی‌ها و عوامل ایجاد و گسترش زمین لغزش‌ها جهت امکان دست‌یابی به رو ش‌های پیش بینی خطرات و جلوگیری از خسارات ناشی از گسترش آنها شناسایی و بررسی شوند. در این مطالعه، سازوکار زمین‌لغزش روستای آلوت در استان کردستان که در میانه دهه 1360 موجب حرکت زمین به سمت رودخانه و جابجایی حجم زیادی از مصالح به ترازهای پایین‌تر شد با استفاده از مطالعات دفتری، مطالعات صحرایی، آزمون‌های آزمایشگاهی و مدل‌سازی عددی انجام شد. ابتدا در مطالعات دفتری شرایط منطقه از نظر سنگ‌شناسی، مورفولوژی و اقلیم محدوده زمین‌لغزش بررسی شد سپس در مرحله مطالعات صحرایی بازدید از محدوده زمین‌لغزش انجام شد و نمونه برداری از خاک و سنگ برای آزمون‌های آزماشگاهی انجام شد و با استفاده از آزمون‌های آزمایشگاهی برخی از پارامترهای فیزکی خاک مشخص و در تحلیل‌های شبیه‌سازی عددی استفاده شد و داده‌های لازم برای تهیه نقشه زمین‌شناسی محدوده مورد مطالعه با بررسی منطقه ثبت و برداشت شد و در نهایت با روش مدل‌سازی عددی با استفاده از نرم‌افزار Phase2 سناریو زمین لغزش در سال 1367 بازسازی شد و همچنین امکان لغزش مجدد بعد از زمین لغزش 1367 بررسی شد شایان ذکر است که در این شبیه‌سازی سطح آب زیرزمینی مهم‌ترین پارامتر برای لغزش در نظر گرفته شد و تاثیر آن نیز در مدل‌سازی نمایان شد. همچنین تاثیر زمین‌لرزه نیز بر زمین‌لغزش بررسی شد که با استفاده از داده‌های لرزه‌ای منطقه مشخص شد که در زمین‌لغزش حادث شده در سال 1367 تاثیری نداشته است.

خاک رس به عنوان یکی از مصالح مهم موجود در طبیعت به شیوه‌های گوناگون در پروژه‌ها مورد استفاده قرار می-گیرد.رس‌ها کانی‌های سیلیکات آلومینیوم آب‌داری هستندکه از ترکیب دو پایه چهاروجهی سیلیکا وهشت وجهی آلومینا تشکیل شده‌اند.کانی‌های رسی از لحاظ ساختاری به شکل ورقه‌ای هستند که خود از لایه‌های سیلیکا و آلومینا تشکیل شده‌اند واز نظر شیمیایی در سطح خود دارای بار الکتریکی منفی هستند که این امر زمینه‌ساز واکنش این کانی‌ها شده است. نوع کانی‌های رسی و ترکیبات همراه آنها بر روی رفتار آنها در واکنش به جذب آب و به تبع ایجاد خواص خمیری تاثیرگذار است. برای پیش‌بینی رفتار رس‌ها با ترکیب کانی‌شناسی خاص لازم است کانی‌های رسی خاکو ترکیبات آنها مشخص و خواص مهندسی آنها اندازه‌گیری شود.در این پژوهش برای بررسی تاثیر ترکیبات رسی بر خواص خمیری آن، از محدوده شرق شهر بانه و شرق آرمرده و شمال قروه نمونه‌برداری شد و با آنالیزهای ‌‌XRD‌و XRF‌ کانی‌های رسی و ترکیبات موجود در نمونه‌ها مورد بررسی قرار گرفت و سپس با اندازه‌گیری حدود اتربرگ، ارتباط خواص خمیری و ترکیبات رسی مورد تحلیل قرار گرفت. تحلیل نتایج آنالیز و خواص خمیری نشان داد که در بین کانی‌های غالب رسی، همبستگیمونت‌موریلونیت با مقدار 949/0 با PI از ایلیت و کائولینیت بیشتر است.همچنین نتایج نشان داد که در بین کانی های موجود در خاک، کوارتز ، کلسیت، ارتوکلاز ، آلبیت با PI دارای همبستگی منفی و ترکیباتی مانندAl2O3، Fe2O3، MgO ، TiO2 و Na2O دارای همبستگی مثبت می باشند که بیشترین مقدار مربوط به TiO2 می‌باشد. همچنین نتایج نشان داد که برخی عناص مانند Cu، Zn، Co و Cr دارای همبستگی و عناصری مانند، U، Ba، Pb و Ni دارای همبستگی منفی با PI می باشند. از دیگر نتایج بدست آمده در این تحقیق می‌توان گفت که در بین سه محدوده مورد مطالعه، خاکهای محدوده قروه دارای بیشترین پتانسیل تورمی می‌باشد.

Dams are known as the one of the most important water supplier and it is essential to maintain its water quality. Erosional instability of the slopes is a gradual phenomenon and threatens the water quality of the dam reservoirs. In physical type, erosion occurs due to poor adhesion between particles and grain separated and in chemical erosion, the chemical composition is the main cause of erosion which is activated in contact with water and particles undergo chemical dispersion. Darbandikhan dam is located in southeast of Kurdistan region of Iraq and its reservoir with length of more than 20 km is located on various geological formations. West and northwest slope of reservoir is composed of cyclic deposit of sandstone, siltstone and claystone which has erosional instability and has led to form badlands. In this study, by sampling different units, the cause of erodibility of units was investigated. Petrographic studies and SEM and EDX showed that sandstone has an undeveloped matrix of clay and carbonate and in many cases the grains are in contact with each other so they do not have the necessary adhesion. chemical tests showed that most of samples havedispersion potential and Crumb and hydrometric experiments showed that most of the samples have dispersion potential.

سنگدانه، آب و سیمان از اجزای اصلی بتن بوده و تعیین‌کننده کیفیت بتن می‌باشند. سنگدانه از آبرفت یا معدن کوهی تهیه می‌شود و دارای بیشترین حجم در بتن و بنابراین خواص زمین‌شناسی آن تعیین‌کننده کیفیت بتن است. ازآنجایی‌که مصالح کوهی از نظر تغییرات و حجم ذخیره قابل‌کنترل‌تر هستند و خواص مناسب‌تری در بتن ایجاد میکنند، بنابراین برای تهیه بتن با کیفیت و کنترل شده ترجیح داده می‎شود از این مصالح استفاده شود. تهیه راحت، شکل‌پذیری، مقاومت در برابر آتش‌سوزی اسکلت‌های بتنی و همچنین سهولت در حمل‌ونقل و اجرا، استفاده از بتن را در پروژه‌های کوچک و بزرگ، روزافزون کرده است. در صورت نادیده گرفتن برخی ویژگی‌های سنگدانه، تخریب بتن را به دنبال خواهد داشت. بنابراین بررسی کیفیت مواد اولیه بتن لازمه تضمین کیفیت بتن و به سهم خود موفقیت پروژه‌های مهندسی است. واکنش‎زایی قلیایی سیلیکاته سنگدانه (ASR)، واکنشی کند است که بعد از چند سال آثار آن در بتن پدیدار می‌گردد. این امر باعث شده بود که کمتر به آن توجه شود ولی درسالهای اخیر، با آسیب ‌شناسی تخریب در سازه‌های بزرگ، لازم شده است که با دقت و حساسیت، کیفیت سنگدانه‌ها بررسی شود. استان کردستان به‌عنوان یکی از استآن‌های درحال‌توسعه، دارای طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی کوچک و بزرگ می‌باشد. مصالح مورد نیاز این پروژه‌ها از مصالح کوهی تهیه میشود و ازآنجایی‌که در استان، مطالعات کاربردی و اجرایی در زمینه کیفیت مصالح در دسترس نیست، لازم است برای تهیه بانک اطلاعاتی معدن شن و ماسه کوهی مطالعات جامعی انجام گیرد. در این تحقیق با تمرکز بر مصالح قرضه کوهی محدوده شهرستان سقز و دیواندره، به بررسی پتانسیل واکنش ASR مطابق با استاندارد ASTMC1260 پرداخته شد.

سنگدانه، آب و سیمان از اجزای اصلی بتن بوده و تعیین‌کننده کیفیت بتن می‌باشند. سنگدانه از آبرفت یا معدن کوهی تهیه می‌شود و دارای بیشترین حجم در بتن و بنابراین خواص زمین‌شناسی آن تعیین‌کننده کیفیت بتن است. ازآنجایی‌که مصالح کوهی از نظر تغییرات و حجم ذخیره قابل‌کنترل‌تر هستند و خواص مناسب‌تری در بتن ایجاد میکنند، بنابراین برای تهیه بتن با کیفیت و کنترل شده ترجیح داده می‎شود از این مصالح استفاده شود. تهیه راحت، شکل‌پذیری، مقاومت در برابر آتش‌سوزی اسکلت‌های بتنی و همچنین سهولت در حمل‌ونقل و اجرا، استفاده از بتن را در پروژه‌های کوچک و بزرگ، روزافزون کرده است. در صورت نادیده گرفتن برخی ویژگی‌های سنگدانه، تخریب بتن را به دنبال خواهد داشت. بنابراین بررسی کیفیت مواد اولیه بتن لازمه تضمین کیفیت بتن و به سهم خود موفقیت پروژه‌های مهندسی است. واکنش‎زایی قلیایی سیلیکاته سنگدانه (ASR)، واکنشی کند است که بعد از چند سال آثار آن در بتن پدیدار می‌گردد. این امر باعث شده بود که کمتر به آن توجه شود ولی درسالهای اخیر، با آسیب ‌شناسی تخریب در سازه‌های بزرگ، لازم شده است که با دقت و حساسیت، کیفیت سنگدانه‌ها بررسی شود. استان کردستان به‌عنوان یکی از استآن‌های درحال‌توسعه، دارای طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی کوچک و بزرگ می‌باشد. مصالح مورد نیاز این پروژه‌ها از مصالح کوهی تهیه میشود و ازآنجایی‌که در استان، مطالعات کاربردی و اجرایی در زمینه کیفیت مصالح در دسترس نیست، لازم است برای تهیه بانک اطلاعاتی معدن شن و ماسه کوهی مطالعات جامعی انجام گیرد. در این تحقیق با تمرکز بر مصالح قرضه کوهی محدوده شهرستان سقز و دیواندره، به بررسی پتانسیل واکنش ASR مطابق با استاندارد ASTMC1260 پرداخته شد.

دشت شیان در فاصله 40 کیلومتر ی جنوب شهر کرمانشاه در غرب ایران واقع شده است. این دشت از لحاظ کشاورزی بسیار حاصلخیز بوده و از لحاظ منابع آبی وضعیت مناسبی دارد. هدف از این تحقیق بررسی آسیب پذیری آبخوان دشت شیان با استفاده از مدل DRASTIC است. برای به اجرای مدل دراستیک از هفت پارامتر عمق سطح آب زیرزمینی (D)، میزان تغذیه ی آبخوان (R)، محیط آبخوان (A)، نوع خاک (S)، توپوگرافی (T)، تاثیر منطقه وادوز (I)، و رسانایی هیدرولیکی (C)، لایه ها ی اطلاعاتی تهیه و سپس لایه ها بر اساس جدول آلر و همکاران رتبه بندی، و با وزن دهی باهم تلفیق شدند. در نهایت شاخص عددی متناسب با آسیب پذیری آبخوان برا اساس مدل دراستیک محاسبه شد. نتایج حاکی از آنست که آسیب پذیری آبخوان در کل کم تا متوسط ارزیابی شده و به طور نسبی نواحی شرقی آبخوان دارای پتانسیل آسیب پذیری بالاتر و مرکز دشت دارای آسیب پذیری کمتری نسبت به دیگر بخش ها ی دشت هستند که به ترتیب 40 و 26 درصد پهنه ی آبخوان را به خود اختصاص می دهند. از هفت پارامتر به کار رفته در مدل دراستیک، منطقه وادوز و هدایت هیدرولیکی آبخوان سهم بیشتر ی نسبت به توپوگرافی، در آسیب پذیری آبخوان دارند. در عوض پارامترهای محیط خاک و تغذیه به علت توزیع یکنواخت و پارامتر محیط آبخوان به علت شباهت محیط آبخوان، کمترین نقش را در تمایز آسیب پذیری آبخوان دارا هستند.

The majority of the population of Kalar use groundwater as their source of water supply. Along with the high population growth from less than 10 thousand in 1977 to around 250 thousand in 2020, this has raised water demand. On the other hand, there is a great deal of pressure on water resources due to the inadequacy of water stations supplying the required water and the extensive use of groundwater. All this makes it necessary to investigate the physical and geochemical features of groundwater and the potential pollution in the region in order to provide the requirements for future expansion. The present research involves an investigation of the quality of groundwater in Kalar, Iraq using GlSs and hydro-geochemical methods. In the present research, samples of drinking water were collected from 28 wells distributed properly around the city and investigated in terms of physico-chemical features. The results of the analyses were compared to the standards set within Iraq and by WHO with regard to drinking water. The chemical analysis involved elements such as Beryllium (Be), Aluminum (Al), Copper (Cu), Arsenic (As), Cadmium (Cd) and Barium (Ba), and the physical analysis involved three tests: total dissolved solids (TDS), total hardness (TH) and electro-conductivity (EC). The spatial distribution maps of a range of quality parameters were utilized for that purpose. The Groundwater Quality map of Kalar aquifer without trace elements indicates that high-quality groundwater exists in the eastern and central region of the study area. The values of groundwater quality ranged between 35% and 84%, demonstrating that the area under investigation, of around 22 km2, provided acceptable quality for drinking and optimal quality for irrigation and other domestic purposes. The samples from 27 of the wells exceeded the Iraqi standard for drinking water for Ca2+ and TH, and low quality was reported in other parts because of excessive total alkalinity values. This may have resulted from geological units, industrial operations in the area or solute inputs induced by human activities. The analytical results on trace elements indicated that the concentration of Selenium, Arsenic and Lead in certain groundwater samples was higher than the Iraqi and WHO standards for drinking water. On that basis, anthropogenic and industrial activities in the area, including groundwater abstraction and wastewater effluents, seemed to exhibit great effects on the quality of groundwater. The findings of the present research can contribute to an understanding of the excellence of groundwater resources for development of an appropriate management plan. Moreover, the public can benefit from the acknowledgement of water quality investigation as a helpful tool in the field of water management.

The behavior of materials which is used in projects is a function of physical and geochemical characteristics. Development of civil infrastructure is necessary for the development of human society and their success depends on a variety of issues, including understanding the project environment, estimating the right parameters, and predicting material behaviors. Soil material is used in various project such as earth dams, roads, basement of irrigation pipe lines, etc. the behavior of these material in addition to their physical properties, depends on their chemical properties which lead to special complexity. Whenever other materials such as gypsum, encounter to clay, it doubles the complexity of their behavior and use of them will be problematic. Defining the minerals and compounds of these soils is necessary to a correct judgment about them. Kalar city is located in south east of Kurdistan region in Iraq and is known as center of Garmian area. Geological formations such as Lower Fars and Upper Fars, which can be seen in these are include gypsum, thus their eroded products is found in plains with fine garians. On the other hand, these areas are the site of various projects that may use materials in the area, so it is necessary to study the chemical and engineering properties of these materials and the impact of gypsum compounds on them. In this study, by sampling from different location, the chemical composition of soils using XRD & XRF analysis and their properties such as size distribution by sieve analysis and hydrometry, soil class, plasticity properties, compaction parameters and shear strength parameters were obtained. Then, by adding gypsum and changing the chemical composition of the soil, its effect on shear strength parameters was investigated.

امروزه سد بهعنوان یکی از اصلی ترین منابع آب مصرفی در زمینه های مختلف شرب، صنعت، کشاورزی و گردشگری بهشمار می آید. برداشت آب از سدها به طور کلی یا مستقیماً از ترازهای مختلف مخزن، یا اینکه از پایین دست بدنه بعد از عبور از سیستم تخلیه تحتانی انجام می شود. ترکیب هیدروژئوشیمی آب مخزن در ترازهای مختلف متفاوت است و در موارد مختلف می تواند متغییر باشد. برای شناسایی نقاط برداشت بهینه لازم است کیفیت آب در ترازهای مختلف بررسی شود. در این تحقیق با جمعآوری اطلاعات حاصل از آنالیز نمونه های آب اقدام به بررسی تغییرات کیفیت آب گردید. به همین منظور در عمق های متفاوت و در قسمت های مختلف سد، دو سری نمونه آب در طی ماه های اردیبهشت و آذر سال (1397) گرفته شد و مورد بررسی قرار گرفت. پس از تهیه نقشه سه بعدی مخزن و توزیع پارامترهای کیفی مختلف تغییرات آنها در سه مقطع مورد بررسی قرار گرفت. سپس با استفاده از نمودارهای کیفی هیدوژئوشیمیایی، مانند نمودارهای پایپر، استیف، شولر، دوروف، تغییرات کیفی آب بررسی شد. بررسی نقشه ها و نمودارها نشان داد پارامترهای EC،pH ، DO، TH ، دما، سدیم، کلر، سولفات، کلسیم، منیزیم و نیترات، دارای تغییرات قابل توجهی هستند که باعث کاهش کیفیت آب می شوند.

بتن یکی از اصلیترین مصالح ساخت و ساز در تمام پروژهها میباشد، لذا شناخت خصوصیات مصالح آن قطعاً در کیفیت و میزان موفقیت پروژه تاثیر خواهد داشت. مصالح شن و ماسه یکی از اجزای اصلی بتن است که نقش اساسی در ترکیب بتن ایفا میکند از این رو این موضوع حائز اهمیت است که از خصوصیات آن و پیشبینی واکنشهای ژئوشیمیایی موجود بعد از ساخت بتن در آینده مطلع باشند. کیفیت مصالح قرضه از جنبههای مختلف قابل بررسی است و بررسی تمامی آنها مستلزم صرف هزینه و زمان بسیار میباشد، لذا متخصصین مختلف آنها را از جنبههای مختلف بررسی میکنند. بررسی پتانسیل واکنشزایی قلیایی سیلیکاته (ASR) یکی از واکنش- های مهم در بتن است که در صورت وجود میتواند در آینده کیفیت بتن را از بین ببرد. در این پژوهش با نمونه برداری از معادن فعال آندزیتی شهر سنندج پس از انجام آزمایش های فیزیکی و مقاومتی، اقدام به بررسی واکنش زایی قلیایی سیلیسی سنگدانه های – مربوط گردید. برای این منظور ابتدا نقشه زمین شناسی منطقه با استفاده نرم افزار GIS آماده گردید ودر ادامه با پلات کردن موقعیت جغرافیایی معادن موردنظر بر روی نقشه اقدام به نمونه برداری و مطالعات آزمایشگاهی شامل مطالعات پتروگرافی، تعیین خصوصیات فیزیکی، مقاومتی وشیمیایی گردید. در این تحقیق از 9معدن (Am,k,G,B,S,D,Ka,H,Z) که در محدوده شهرستان سنندج پراکنده هستند نمونه برداری شد مطابق استاندارد (ASTM C 1260) مورد آزمایش قرار گرفتند .نتایج مطالعات انجام شده نشان میدهد که معادن (Am,K,B,S,D,Ka,H,Z) کمتر 0.1 % درصد واکنش و معدن Am که در شمال محدوده قرار دارد بیشتر از 0.1 % درصد واکنش نشان داده است.

سد سازه ای است که برای جمع آوری و ذخیره آب بر روی مسیر رودخانه احداث می شود. در اجرای این سازه ها مانند هر سازه دیگری، تغییراتی در محیط طبیعی سطحی و زیر سطحی ساختگاه ایجاد می شود. برای جلوگیری از نشت غیر مجاز آب از زیر پی، با حفر گمانه های عمقی اقدام به تزریق دوغاب سیمان و پرنمودن درز و شکاف های موجود و بستن مجرا های احتمالی فرار آب می شود. پرده تزریق ایجاد شده در زیر پی با آب زیرزمین در ارتباط خواهد بود و تماس جریان آب با آن باعث وارد شدن ترکیبات سیمانی به آب زیر زمینی و تغییر کیفیت آب می شود. میزان تغییر ایجاد شده و تداوم آن از جمله مسائل پر اهمیتی است که نیاز به بررسی و مطالعه در طول زمان دارد. در این تحقیق با جمع آوری مجموعه ای از اطلاعات حاصل از آنالیز نمونه های آب اقدام به بررسی تغییرات کیفیت آب در اثر تغییرات مذکور گردید. بدین منظور چهار سری نمونه آب شامل چشمه های ساختگاه قبل از هر گونه دستکاری در محیط، نمونه های بعد از تزریق سیمان و قبل از آبگیری (سال 1394) و دو سری نمونه نیز بعد از آبگیری (سال 1395 و 1396) با فاصله زمانی یک سال مورد بررسی قرار گرفتند. قابل ذکر است که در فاصله زمانی بین نمونه برداری سوم و چهارم تراز مخزن 10 متر افزایش داشته است. نمونه های سری دوم، سوم و چهارم از چاه های مشاهده ای برداشت شده اند که در پایین دست پرده تزریق قرار دارند. بنابراین انتظار می رود با جریان آب زیر زمینی از سمت پرده به سمت چاه های مشاهده ای اثرات ورود سیمان در آنها دیده شود. در این تحقیق با دسته بندی اطلاعات برداشت شده، با استفاده از نرم افزار SURFER و GIS پارامتر های مختلف در دوره های مختلف درون یابی و با تولید نقشه های پهنه بندی شده، با هم مقایسه شده و میزان تغییرات عناصر مختلف مورد بررسی قرار گرفت. سپس با استفاده از نمودار های مختلف بررسی کیفیت آب مانند نمودار های استیف، پایپر، دروو و شولر تغییرات کیفیت آب بررسی و مقایسه گردید. بررسی نمودار ها و نقشه ها نشان دهنده این است که پارامتر های pH، سدیم، پتاسیم، سیلیسیوم، آهن، آلومینیوم، کربنات، سولفات و کلر دارای تغییرات قابل توجهی بوده که ناشی از ورود ترکیبات سیمانی به آب زیر زمینی و کاهش کیفیت آب می باشد. این مساله سبب شده است که در برخی موارد کاربری آب تغییر کند.