له بارەی کۆلێژی کشتوکاڵ
کۆلێژی کشتوکاڵی زانکۆی کوردستان، وەک یەکێک لە یەکەمین و دێرینترین کۆلێژەکانی ئەم زانکۆیە، لە سەرەتای دامەزراندنییەوە ڕۆڵێکی بنەڕەتیی لە پەرەپێدانی خوێندنی باڵا، فراوانکردنی توێژینەوەی کارکردی و پێگەیاندنی سەرچاوەی مرۆییی شارەزا لە بواری زانستە کشتوکاڵییەکاندا گێڕاوە. ئەم کۆلێژە لە ساڵی ١٣٧٠ی هەتاوی (١٩٩١ی زایینی)، هاوکات لەگەڵ دامەزراندنی زانکۆی کوردستان و وەک یەکێک لە سێ کۆلێژە سەرەتاییەکەی، دەستی بە چالاکیی پەروەردەیی کرد و هەر لە سەرەتاوە پێگەیەکی گرنگی لە پێکهاتەی زانستیی زانکۆدا بەدەست هێنا.
ئەم ناوەندە لە سەرەتادا بە ناوی «پەیمانگای کشتوکاڵ» و بە وەرگرتنی خوێندکار لە ئاستی کاردانی (دبلۆم) دەستی پێکرد. بە پەرەسەندنی پلە بە پلەی چالاکییەکان و دامەزراندنی بەشە زانستییەکان، لە ساڵی ١٣٧٥ی هەتاوی (١٩٩٦ی زایینی) ئاستی بۆ «کۆلێژ» بەرزکرایەوە و دواجار لە ساڵی ١٣٨٦ی هەتاوی (٢٠٠٧ی زایینی)، لە چوارچێوەی پەرەپێدانی پێکهاتەیی زانکۆدا، وەک یەکەیەکی سەربەخۆ لە کۆلێژی سەرچاوە سروشتییەکان جیا بووەوە و درێژەی بە چالاکییەکانی دا.
ئێستا، کۆلێژی کشتوکاڵی زانکۆی کوردستان بە هەبوونی ژێرخانێکی پێشکەوتووی پەروەردەیی و توێژینەوەیی، زەمینەیەکی زیندووی بۆ فێرکاری و لێکۆڵینەوە لە بواری کشتوکاڵدا ڕەخساندووە. ڕووبەری فیزیکیی کۆلێژ پێکدێت لە نزیکەی ٨٧٤٢ مەتر چوارگۆشە باڵەخانەی فێرکاری، تاقیگە، کارگێڕی و خزمەتگوزاری، ١٢٠٠ مەتر چوارگۆشە گەرمخانەی (گوڵخانە) توێژینەوەی پڕ کەرەستە و ٨٠٥ مەتر چوارگۆشە کارگەی پسپۆڕانە. ئەم کۆلێژە خاوەنی ١٠ بەشی زانستییە کە بریتین لە: زانستی ئاژەڵداری، ئەندازیاریی بەرهەمهێنان و بۆماوەی ڕووەک، ڕووەکپارێزی، زانست و ئەندازیاریی باخداری، زانست و ئەندازیاریی ئاو، زانست و ئەندازیاریی خاک، ئابووریی کشتوکاڵ، پەرەپێدان و پەروەردەی کشتوکاڵی، ئەندازیاریی بایۆسیستەم، و زانست و پیشەسازیی خۆراک. ستافی زانستی و کارگێڕیی کۆلێژ لە ٧٢ ئەندامی دەستەی زانستی و ١٨ کارمەندی کارگێڕی و شارەزای تاقیگە پێکدێت، کە ژینگەیەکی زانستیی زیندوو و ڕوو لە گەشەیان بۆ چالاکییە زانستییەکان دابین کردووە.
یەکێک لە ژێرخانە مەیدانییە هەرە دیارەکانی ئەم کۆلێژە، کێڵگە فێرکاری و توێژینەوەییەکانیەتی. «کێڵگەی فێرکاری-توێژینەوەی دێولان» بە ڕووبەری ٥٠ هێکتار لە دەشتی دێولان هەڵکەوتووە و بە هەبوونی زەویی بەرهەمهێنان، یەکەکانی پەلەوەر، وێستگەی کەشناسی و دامەزراوەی پشتیوانی، ڕۆڵێکی سەرەکی لە فێرکاریی کردەیی و توێژینەوەی مەیدانیدا دەگێڕێت. هەروەها، «کێڵگەی فێرکاری-توێژینەوەی دووشان» بە ڕووبەری نزیکەی ١٠ هێکتار لە نزیک شاری سنە، خاوەنی زەویی کشتوکاڵیی بەپیت، یەکەی مانگاداری، تاقیگەی پیشەسازیی خۆراک و هۆڵی تایبەتمەندە و زەمینەیەکی گونجاو بۆ چالاکییە توێژینەوەییەکانی خوێندکاران دابین دەکات.
کۆلێژی کشتوکاڵی زانکۆی کوردستان، بە جەختکردنەوە لەسەر فێرکاریی چۆنایەتی، توێژینەوەی ستراتیژی، کارلێکی کاریگەر لەگەڵ کەرتی جێبەجێکار و پابەندبوون بە بنەماکانی کشتوکاڵی بەردەوام و ئاسایشی خۆراک، ئەرکی خۆی لە پێناو گەشەپێدانی زانستی، ئابووری و کۆمەڵایەتیی ناوچەکە و وڵاتدا بەجێ دەگەیەنێت.
ئەم ناوەندە لە سەرەتادا بە ناوی «پەیمانگای کشتوکاڵ» و بە وەرگرتنی خوێندکار لە ئاستی کاردانی (دبلۆم) دەستی پێکرد. بە پەرەسەندنی پلە بە پلەی چالاکییەکان و دامەزراندنی بەشە زانستییەکان، لە ساڵی ١٣٧٥ی هەتاوی (١٩٩٦ی زایینی) ئاستی بۆ «کۆلێژ» بەرزکرایەوە و دواجار لە ساڵی ١٣٨٦ی هەتاوی (٢٠٠٧ی زایینی)، لە چوارچێوەی پەرەپێدانی پێکهاتەیی زانکۆدا، وەک یەکەیەکی سەربەخۆ لە کۆلێژی سەرچاوە سروشتییەکان جیا بووەوە و درێژەی بە چالاکییەکانی دا.
ئێستا، کۆلێژی کشتوکاڵی زانکۆی کوردستان بە هەبوونی ژێرخانێکی پێشکەوتووی پەروەردەیی و توێژینەوەیی، زەمینەیەکی زیندووی بۆ فێرکاری و لێکۆڵینەوە لە بواری کشتوکاڵدا ڕەخساندووە. ڕووبەری فیزیکیی کۆلێژ پێکدێت لە نزیکەی ٨٧٤٢ مەتر چوارگۆشە باڵەخانەی فێرکاری، تاقیگە، کارگێڕی و خزمەتگوزاری، ١٢٠٠ مەتر چوارگۆشە گەرمخانەی (گوڵخانە) توێژینەوەی پڕ کەرەستە و ٨٠٥ مەتر چوارگۆشە کارگەی پسپۆڕانە. ئەم کۆلێژە خاوەنی ١٠ بەشی زانستییە کە بریتین لە: زانستی ئاژەڵداری، ئەندازیاریی بەرهەمهێنان و بۆماوەی ڕووەک، ڕووەکپارێزی، زانست و ئەندازیاریی باخداری، زانست و ئەندازیاریی ئاو، زانست و ئەندازیاریی خاک، ئابووریی کشتوکاڵ، پەرەپێدان و پەروەردەی کشتوکاڵی، ئەندازیاریی بایۆسیستەم، و زانست و پیشەسازیی خۆراک. ستافی زانستی و کارگێڕیی کۆلێژ لە ٧٢ ئەندامی دەستەی زانستی و ١٨ کارمەندی کارگێڕی و شارەزای تاقیگە پێکدێت، کە ژینگەیەکی زانستیی زیندوو و ڕوو لە گەشەیان بۆ چالاکییە زانستییەکان دابین کردووە.
یەکێک لە ژێرخانە مەیدانییە هەرە دیارەکانی ئەم کۆلێژە، کێڵگە فێرکاری و توێژینەوەییەکانیەتی. «کێڵگەی فێرکاری-توێژینەوەی دێولان» بە ڕووبەری ٥٠ هێکتار لە دەشتی دێولان هەڵکەوتووە و بە هەبوونی زەویی بەرهەمهێنان، یەکەکانی پەلەوەر، وێستگەی کەشناسی و دامەزراوەی پشتیوانی، ڕۆڵێکی سەرەکی لە فێرکاریی کردەیی و توێژینەوەی مەیدانیدا دەگێڕێت. هەروەها، «کێڵگەی فێرکاری-توێژینەوەی دووشان» بە ڕووبەری نزیکەی ١٠ هێکتار لە نزیک شاری سنە، خاوەنی زەویی کشتوکاڵیی بەپیت، یەکەی مانگاداری، تاقیگەی پیشەسازیی خۆراک و هۆڵی تایبەتمەندە و زەمینەیەکی گونجاو بۆ چالاکییە توێژینەوەییەکانی خوێندکاران دابین دەکات.
کۆلێژی کشتوکاڵی زانکۆی کوردستان، بە جەختکردنەوە لەسەر فێرکاریی چۆنایەتی، توێژینەوەی ستراتیژی، کارلێکی کاریگەر لەگەڵ کەرتی جێبەجێکار و پابەندبوون بە بنەماکانی کشتوکاڵی بەردەوام و ئاسایشی خۆراک، ئەرکی خۆی لە پێناو گەشەپێدانی زانستی، ئابووری و کۆمەڵایەتیی ناوچەکە و وڵاتدا بەجێ دەگەیەنێت.
