به گزارش روابط عمومی دانشگاه کردستان، دکتر محمدعلی سلطانی در آیین افتتاحیه نخستین همایش بین‌المللی هورامان که در دانشگاه کردستان برگزار شد، به مسئله زبان هورامی پرداخت و اظهار کرد: زبان هورامی یا گورانی در سده هفتم و هشتم و نهم تا دوره قاجاریه زبان ادبی و زبان تکلم مردم از همدان تا لرستان و هورامان بوده است. 

وی افزود: ادبیات هورامی تمامی پروسه ادبی نظریه هگل و زیبایی شناختی ادبی و دوران تغزل، حماسه، تراژدی و کمدی را طی کرده تا به امروز رسیده است. 

این نویسنده کرد در ادامه ضمن اشاره به اثر 7 جلدی مارف خزنه‌دار در رابطه با تاریخ ادبیات کردی، عنوان کرد: اگر تاریخ زبان گورانی و هورامی از این کتاب حذف شود، 150 سال باقی می‌ماند که بی شک با این تاریخ نمی‌توان با زبان عربی و فارسی برابری کرد. 

وی در رابطه با تاریخ هورامان نیز تصریح کرد: به طور کلی در تاریخ هورامان بگ و ایل و طایفه و تیره وجود نداشته است و حضور آنها همزمان با تدوین برنامه ایلات در منطقه اردلان نشین آغاز شده است و همه آنچه در هورامان وجود داشته، گروه‌های اصناف و پیشه‌وران بوده‌اند. 

سلطانی ادامه داد: در آیین کهن کردی یکی از مهمترین و باارزش ترین مسائل، پیشه سازی دستی بوده است که در جایگاهی نظیر عبادت بوده است اما پیشه سازی در عقاید کهن هورامان هم راهی برای ارتباط انسان با خدا و هم برای ارتباط انسان با جامعه است. 

وی تاکید کرد: هورامان تنها جغرافیا، تاریخ و یا ادبیات نیست بلکه آرشیوی گسترده از ثروت‌هایی است که در تاریخ 3 هزار ساله این سرزمین گنجانده شده است. 

وی با اشاره به اینکه سنت‌های هورامان، تمدن، عقلانیت، هنر، ادبیات هورامان از همسایه ها نبوده و ویژه منطقه بوده است، خاطرنشان کرد: هورامان را ساده ننگریم، اگر هورامان از دست برود حافظه تاریخی منطقه، فرهنگ، ادبیات واخلاق از دست می‌رود. 

وی در پایان از مسئولان ایران و منطقه اقلیم کردستان عراق خواست بیش از پیش به هورامان و همه جنبه‌های غنی آن توجه کنند تا شرمنده آیندگان نباشیم و این ثروت هزاران ساله را از دست ندهیم.