سامان نیک مهر

احداث سامانه‌های ذخیره و سامانه‌های انتقال منابع آبی مستلزم صرف سرمایه‌گذاری‌های کلان در سطح دنیا می‌باشد. بیش‌تر این سامانه‌ها دارای شبکه‌های آبیاری به‌روز و مدرن هستند که متاسفانه در حال حاضر اصول صحیحی در خصوص مدیریت بهره‌برداری و نگه‌داری از این شبکه-ها به‌کار گرفته نمی‌شود. بهره‌برداری و نگه‌داری که در سال‌های اخیر به نگه‌داری و تعمیرات مطلق شده، به مجموعه‌ای از فعالیت‌های دوره‌ای اطلاق خواهد شد که سامانه قادر به ادامه فعالیت در سطح کارائی باشد. در همین راستا پایش و ارزیابی عملکرد سامانه‌‌های شبکه‌های آبیاری و زه‌کشی از لحاظ نگه‌داری و تعمیرات، از اهمیت ویژه و بسیار زیادی برخوردار است. با توجه به خشک‌سالی‌های چند دهه اخیر و شروع بحران آب، نیاز است عملکرد سامانه شبکه‌های آبیاری و زه‌کشی از لحاظ هیدرولیکی، نگه‌داری و بهره‌برداری مورد ارزیابی و مطالعه قرار گیرند. در این مطالعه سازه‌های کنترل و انتقال جریان شبکه آبیاری و زه‌کشی پایاب سد گاوشان منطقه کامیاران نواحی B1 و B2 از لحاظ هیدرولیکی، بهره‌برداری و نگه‌داری به صورد کمی (اندازه‌گیری میدانی) و کیفی (پرسش‌نامه) در سال 1401- 1402 مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. پس از بررسی و بازدیدهای مکرر از شبکه آبیاری و زه‌کشی مورد مطالعه تعدادی کانال و سازه‌های انتقال و کنترل به‌عنوان نمونه جهت انجام بررسی میدانی و همچنین چند مزرعه کشاورزی جهت بررسی کیفی در سطح شبکه انتخاب گردید. همچنین در بررسی و ارزیابی هیدرولیکی میزان دبی عبوری از سازه-های انتخابی تجزیه و تحلیل شد و با استفاده از دبی عبوری و خروجی راندمان عبوری مورد ارزیابی قرار گرفت. راندمان انتقال در این تحقیق 5/84 % گزارش گردید که یکی از دلایل پائین بودن راندمان نسبت به راندمان طراحی، نشت از کانال و اتصالات است. نتایج ارزیابی و بررسی هیدرولیکی سازه‌ها بیان‌گر این است که دقت عمل اندازه‌گیری دبی دریچه‌های کشویی و نیرپیک به ترتیب در حدود 69 % و 6/71 % بود. با توجه به نامشخص بودن متولی نگه‌داری و تعمیرات شبکه آبیاری و زه‌کشی مورد مطالعه، اغلب اکثر بهره‌برداران با اعتبار ناچیز وظیفه نگه‌داری و تعمیرات را به انجام می‌رسانند. لذا پیشنهاد می‌گردد اعتبار لازم جهت نگه‌داری و تعمیرات در اختیار شرکت‌های بهره‌بردار یا خود بهره‌برداران قرار گیرد و موضوع متولی نگه‌داری و بهره برداری از شبکه به‌طور کامل مشخص شود. در زمینه به‌کارگیری نیروهای متخصص، لازم است که کلاس‌های آموزشی بهره‌برداری و نگه‌داری از شبکه هر سال یک‌بار جهت به کار بردن تجهیزات و استفاده درست از این تجهیزات در قالب کارگاه‌های آموزشی توسط کارشناسان بخش آب منطقه-ای و جهاد کشاورزی برگزار و بهره‌برداران را نیز مجاب به شرکت در این کارگاه‌ها کنند. استفاده از لوله به جای کانال یا بتنی کردن کل کانال‌های خاکی مسیر انتقال نیز یکی دیگر از پیشنهادات است که با تفکیک نمودن شبکه به چند ناحیه استفاده از لوله‌ها امکان پذیر است. جهت بررسی و ارزیابی شبکه و به‌کارگیری مناسب نیز با گفتگو با کارشناسان، مهندسین مشاور و تکنسین‌های شاغل در شبکه بخصوص میراب‌ها، مسائل و مشکلات هیدرولیکی و بهره‌برداری شبکه آبیاری و زه‌کشی مورد مطالعه و همچنین موضوعات اجتماعی سازه‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت و با بررسی عملیات نگه‌داری و تعمیرات توصیه شده انجام شده، علت مشکلات بررسی گردید.

ارزیابی ریسک سیل ازضروری ترین اقدامات جهت مدیریت سیل در بسیاری از مناطق سیل‌خیز است. استان کردستان به دلیل موقعیت مکانی و میزان بارش نسبتاً زیاد، دارای ریسک بالای آسیب پذیری است. برای تهیه نقشه ریسک سیل استان و برای افزایش دقت و صرفه جویی در زمان از دو روش سنجش از دور وسیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. در این مطالعه برای ارزیابی نقشه ریسک سیل استان از دو فاکتور پتانسیل سیل‌خیزی وآسیب-پذیری از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده‌ شد. فاکتورهای دخیل در امر سیل‌خیزی غیر از کاربری/پوشش زمین و بارش با استفاده از مدل رقومی ارتفاع استان کردستان تهیه شد. همچنین نقشه آسیب پذیری ازطریق نقشه تقسیم شده به سلول هایی در ابعاد پنج کیلومتری بدست آمد و با ترکیب این دو فاکتور نقشه نهایی ریسک سیل تهیه شد. وزن دهی هریک از زیرمعیارهای دو فاکتور ذکر شده با استفاده از نرم افزار Expert Choice انجام شد. دو نقشه سیل‌خیزی وآسیب پذیری با استفاده از ابزار همپوشانی لایه‌های وزن‌دار و نقشه نهایی ریسک با استفاده از ابزارRaster Calculator بدست آمد. براساس نتایج این مطالعه بارش و شیب در سیل‌خیزی و تراکم جمعیت وجاده در آسیب پذیری استان اهمیت بیشتری نسبت به سایر عوامل دارد. همچنین نتایج حاصل ازنقشه ریسک سیل نشان داد که تداخل این عوامل با هم سبب افزایش ریسک سیل در بیشتر مناطق استان شده است. با توجه به دخالت عوامل اثرگذار در یکدیگر، مناطق مختلف استان درسطوح ریسک خیلی کم، کم، متوسط،زیاد وخیلی زیاد طبقه بندی شدند. طبق این نقشه اکثرمناطق شمال غرب، غرب و جنوب دارای ریسک سیل زیاد وخیلی زیاد، مناطق وسیعی ازمرکز استان دارای ریسک سیل متوسط و بخش بزرگی از شرق وجنوب شرق درمحدوده ریسک سیل خیلی کم وکم قرار دارند.

سیلاب یکی از مخاطرات طبیعی در طول تاریخ است که باعث به خطر افتادن جان و اموال انسان‌ها می‌شود. انسان از ابتدای تاریخ همواره برای انتخاب محل سکونت خود نزدیکی به منابع آب مانند رودخانه را مدنظر قرار داده‌است. اما فعالیت‌های انسانی مانند رعایت نکردن حریم رودخانه‌ها و تجاوز بخش کشاورزی و مسکونی به حریم رودخانه باعث به خطر افتادن انسان ها در زمان وقوع پدیده سیلاب می‌شود. یکی از عوامل مهم در پدیده‌ی سیلاب، بارش‌های شدید و رگباری می‌باشد که موجب ایجاد رواناب‌ها و طغیان رودخانه‌ها و ایجاد سیلاب‌های مهیب و وارد آمدن خسارات جانی و مالی جبران ناپذیری خواهد‌شد. در همین راستا در پژوهش حاضر از یک مدل کوپل شده هیدرولوژیکی و تولید طوفان به‌منظور پیش‌بینی میزان خسارت‌های سیل محتمل و بررسی تاثیرات اجتماعی و اقتصادی ناشی از سیلاب و تعیین مناطق سیل‌خیز به پهنه‌بندی سیلاب در منطقه‌ی مورد‌نظر پرداخته ‌شد. در این پژوهش، رودخانه زاب کوچک واقع در استان آذربایجان غربی به طول 71 کیلومتر مورد مطالعه قرار‌گرفت. با رفع محدودیت‌های مدل HEC-HMS و تلفیق آن با زبان برنامه‌نویسی R، توانایی مدل جدید برای محاسبه خودکار تمامی هیدروگراف‌های محتمل با دوره بازگشت‌های مختلف افزایش داده‌شد و همچنین پارامترهای شدت-مدت بارندگی در هیدروگراف‌های تولید‌شده لحاظ گردید. در ادامه مدل‌سازی بارش-رواناب با استفاده از بسته ترکیبی RHMS انجام و منجر به تولید 2619 هیدروگراف گردید. با وارد کردن هیدروگراف‌های تولید شده در مدل شبیه‌سازی HEC-RAS پهنه سیلاب برای دوره‌بازگشت‌های 2، 5 ، 10، 20، 25، 50، 80، 100، 150، 200، 220 و250 سال مشخص وسیستم کنترل هشدار سیل برای مناطق مسکونی در معرض خطرات سیلاب در حاشیه رودخانه زاب کوچک طراحی گردید. نتایج نشان داد با تهیه نقشه‌های پهنه‌بندی سیلاب در دوره‌بازگشت‌های مذکور و محاسبه‌ی مساحت نواحی دچار آبگرفتگی و خسارات وارده به اراضی کشاورزی و باغی و همچنین مناطق مسکونی که بیشترین مساحت پهنه سیلاب مربوط به دوره‌بازگشت 250 ساله برای مناطق مسکونی برابر با 265025 مترمربع و اراضی کشاورزی و باغی برابر32/605 هکتار و کمترین مساحت مربوط به دوره بازگشت 2 ساله برای مناطق مسکونی منطقه‌ای دچار خسارت نشد و اراضی کشاورزی و باغی برابر6/8 هکتار بود. همچنین برآورد هزینه خسارات وارده نشان داد که در دوره بازگشت 250 ساله با خسارت 348،516،555،000 ریال بیشترین و در دوره بازگشت 2 ساله با خسارت 4،300،000،000 ریال کمترین خسارت به نواحی تحت تاثیر سیلاب وارد شده‌است. همچنین با توجه به نتایج پژوهش در دوره‌بازگشت 250 ساله 3 منطقه در کلاس پرخطر(A) و 1 منطقه در کلاس (B) قرارگرفت

چالش ها و محدودیت های بخش منابع آب، وجود خشکسالی های اخیر، افزایش جمعیت و نیاز به مواد غذایی بیشتر، ازجمله مهمترین عواملی میباشد که در توسعه ی بخهش کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک نظیر ایران، تاثیرگذار میباشد. لذا تنها راه ارزیابی، پایش، مدیریت و اصلاح مصرف و بهره وری آب و انرژی و مباحث اقتصادی مربو طه جهت جلوگیری از بحران های آتی در بخش کشاورزی میباشد. ایران به ور متوسط کمتر از یک سوم متوسط بارندگی جهانی را دریافت میکند. بیشتر نقاط کشور سالانه کمتر از 100میلیمتر باران دریافت میکنند، اگرچه در مناطق کوچک میانگین بارندگی سالانه به بیش از 1000میلیمتر می رسد. در نتیجه، کشور به شدت به آبهای زیرزمینی برای مقابله با متناوب عرضه آبهای سطحی برای حفظ کشاورزی آبی متکی است. دشتهای قروه و دهگلان استان کردستان از دشتهای مهم استان با اراضی تحـت کشت محصولات استرتژیک نظیر گندم، یونجه، کلزا، سیب زمینی و ... میباشند. این دو دشـت از تامین کنندگان اصلی این محصولات در کشور میباشند. عمـده سیسـتم هـای آبیـاری ایـن منـاطق سیستم های آبیاری بارانی کلاسیک و ویلموو میباشـد و تعـدادی هـم دارای سیسـتم هـای آبیـاری بارانی مکانیزه نظیر سیستم های خطی و عقربه ای هستند. در ایـن دو دشـت از منـابع آب زیرزمینـی برای آبیاری استفاده میشود. در تحقیق حاضر بهرهوری آب محصـول گنـدم آبـی مـورد پـایش و بررسی قرار گرفت. ابتدا تبخیر و تعرق با استفاده از الگوریتم SAFERو تصاویر سـنجنده مـادی تخمین زده شد و از شاخص کاپا برای اعتبارسـنجی آن اسـتفاده شـد. و سـپ عملکـرد محصـول گندم از طریق الگوریتم APARو محصولات ماهواره لندست 8در این تحقیق از چهـار شـاخص WPe ،WP ،WUEو RWPاستفاده شده است. برای ارزیابی خطـا نیـز از سـنجش هـای آمـاری ،R2 MAE ،RMSEاستفاده گردید. که نتایج دارای همبستگی مطلوب و مقادیر خطـای جزئـی بودنـد. برای صحت سنجی مقادیر بایوم، 22زمین به صورت تصادفی طیقه بندی شده تحت عنوان شـاخص انتخاب گردیدند. مقادیر میانگین شـاخص WPe ،WP ،WUEو RWPبـرای دشـت دهگـلان بـه ترتیب، 0/69 ،1/37کیلوگرم بر متر مکعب، 0/51و 18374ریال بر متر مکعب محاسبه شد. بـرای دشت دهگلان به ترتیب، 0/685 ،1/31کیلوگرم بر متر مکعب، 0/5و 27310ریال بر متـر مکعـب محاسبه شد

یکنواختی توزیع آب از مهمترین عوامل در ارزیابی و طراحی سیستمهای آبیاری میباشد. یکنواختی باعث افزایش کمی و کیفی عملکرد محصولات خواهد شد. در این تحقیق یکنواختی توزیع آب برای دو نوع آبپاش شرکت سنینگر با صفحه چرخان i-Wob با پنج نازل مختلف، آبپاش ثابت LDN دردو نوع آبپاش یک و دو طبقه با شش نازل مختلف و آبپاش چرخان rolland-CTB شرکت رولند فرانسه با سه نازل مختلف استفاده شده است. آزمایشات در آزمایشگاه تحقیقات آب دانشگاه کردستان مطابق با استانداردهای سازمان ملی استاندارد ایران به شماره ISIRI 6407 و استاندارد موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران شماره ISIRI 8995-3 با روش آبپاش منفرد انجام گرفت. الگوی توزیع آب برای شعاع های مختلف پاششی ویکنواختی و همپوشانی برای آبپاش i-Wob در سه فشار 7، 10 و 14 متر آبپاش LDN در فشارهای 4، 10 و14 متر و آبپاش rolland-CTB در پنج فشار 10، 15، 20، 25 و 30 و برای آرایش مربعی با دو فاصله 65 و 50 درصد اندازه قطر پاشش آبپاش در فشارهای نام برده انجام شد. نتایج نشان داد که آبپاش i-Wob در نازل ها و فشارهای آزمایش شده الگوی توزیع مثلثی و مناسب دارد یکنواختی کریستین سن با افزایش فشار کاهش و در نازل سفید فشار 7 متر 46 درصد، بیشترین مقدار، همچنین یکنواختی با افزایش فاصله آبپاشها کاهش داشته است. آبپاش LDN دارای الگوی توزیع نامناسب که در شعاع های مختلف متغییر همچنین یکنواختی بسیار پایین دارد که در دو طبقه مقداری بهبود داشت، یکنواختی همپوشانی ها نیز در یک طبقه غیر قابل قبول و در آبپاش دو طبقه بهتر وبا افزایش فاصله کاهش داشت. آبپاش rolland-CTB نسبت به دو آبپاش دیگر کارایی بهتری داشت الگویی توزیع در تمامی شعاعها مثلثی، در فشار 10 متر کوچکترین نازل مورد آزمایش با قطر 2 میلیمتر یکنواختی 78 درصد همچنین یکنواختی ارایش مربعی و فواصل نامبرده ابتدا در دو فشار 10 و 15 متر با افزایش فاصله افزایش یافت اما در فشارهای 20، 25 و 30 متر وقتی فاصله ی بین آبپاش ها زیاد می شد یکنواختی کاهش داشت.

سیستم های آبیاری از اجزاء مهم مصرف کننده انرژی و همچنین تعیین کننده میزان تولید در مزرعه می باشند، لذا روابط بین میزان انرژی و آب مصرفی و میزان تولید محصول در آنها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار می باشد. تحقیق حاضر در مزارع روستای خامسان از توابع شهرستان کامیاران استان کردستان از طریق تنظیم و تکمیل پرسشنامه در 24 مزرعه شامل اطلاعات مدیریت آبیاری، الگوی کشت، کود مصرفی، نیروی انسانی و غیره در سال زراعی 98-99 انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که، متوسط راندمان آبیاری برای محصول یونجه درآبیاری سطحی 37 درصد و برای آبیاری بارانی 55 درصد در منطقه محاسبه شد. میزان برق مصرفی با توجه به منبع آب به ترتیب دریاچه سد ، چاه ، تلفیق قنات و چاه و چشمه به ترتیب بیشترین و کمترین را مصرف کرده بودند. همچنین طیق نتایج، میزان بهره وری آب در محصول یونجه برای آبیاری بارانی بیشتر از آبیاری سطحی بود و همچنین میزان بهره وری آب از نظر منبع آب منبع دریاچه سد ، چاه ، چشمه و تلفیق قنات و چشمه بیشترین و کمترین بهره وری را داشتند. از نظر بهره وری انرژی گندم بالاترین بهره وری انرژی را داشت با اختلاف و بعد از آن به ترتیب سیب زمینی، شبدر، یونجه با آبیاری سطحی و یونجه با آبیاری بارانی بیشترین و کمترین بهره وری انرژی را داشتند. از نظر بهره وری انرژی گندم بالاترین بهره وری انرژی را داشت با اختلاف و بعد از آن به ترتیب سیب زمینی، شبدر، یونجه با آبیاری سطحی و یونجه با آبیاری بارانی بیشترین و کمترین بهره وری انرژی را داشتند. با توجه به شاخص بهره وری اقتصادی، محصولات گندم، سیب زمینی، شبدر و یونجه به ترتیب بیشترین و کمترین بهره وری اقتصادی را داشتند.

در این پژوهش عملکرد روش های ماشین بردار پشتیبان و شبکه عصبی تابع پایه شعاعی در پیش بینی کیفیت آب سیمینه رود مقایسه شده است. برای این منظور پارامترهای نسبت جذب سدیم و یون کلر به عنوان شاخص های کیفیت آب در مصارف کشاورزی در نظر گرفته شد. از داده های اندازه گیری شده یون سدیم، کلسیم، منیزیم، pH، EC و دبی جریان به عنوان ورودی مدل ها طی یک دوره آماری 12ساله (1393- 1382) در مقیاس ماهانه استفاده شد. ارزیابی نتایج بر اساس معیارهای ضریب همبستگی، جذر میانگین مربعات خطا و میانگین خطای مطلق انجام شد. نتایج دوره صحت سنجی در 4 ایستگاه پل-بوکان، داشبند بوکان، قزل گنبد و کاولان نشان داد که مدل ماشین بردار پشتیبان در مقایسه با شبکه عصبی تابع پایه شعاعی، دارای ضریب همبستگی بهتر(71.SVM: 0 تا 0.94، RBF: 0.3 تا 0.5)، ریشه میانگین مربعات خطای کمتر (SVM: 0.028 تا 0.075 mg/l، RBF: 0.0672 تا 0.317 mg/l)، خطای میانگین مطلق کمتر (SVM: 0.003 تا 0.033 و mg/l، RBF: 0.087 تا 0.19 mg/l) برای پارامتر یون کلر و با همان ترتیب مقادیر SVM: 0.63 تا 0.88 و RBF: 0.21 تا 0.38، SVM: 0.0013 تا 0.082 mg/l و RBF: 0.0147 تا 0/025 و mg/l، SVM: 0.0085 تا 0.046 mg/l و RBF: 0.0653 تا 0.0996 mg/l برای نسبت جذب سدیم است. لذا بر اساس نتایج مدل ماشین بردار پشتیبان نسبت به مدل شبکه عصبی تابع پایه شعاعی از دقت و عملکرد بهتری برای پیش بینی پارامترهای کیفیت آب رودخانه سیمینه رود برخوردار است.

پساب حاصل از مزارع پرورش ماهی یکی از منابعی است که جهت مصارف کشاورزی مورد توجه قرار گرفته است. در این میان استفاده از سیستم های آبیاری قطره ای به دلیل راندمان بالا و کاهش خطرات بهداشتی برای کشاورزان و مصرف کننده گان نیز مورد توجه است. مشکل اصلی کاربرد پساب ماهی در سیستم آبیاری قطرهای گرفتگی قطره چکان ها به دلیل وجود مواد جامد معلق در پساب است. از این رو پژوهشی در راستای بررسی عملکرد انواع سیستم های فیلتراسیون آبیاری قطره ای در حذف مواد جامد معلق در یک مزرعه پرورش ماهی در شهرستان سنندج انجام گرفت. در این طرح شش تیمار فیلتراسیون با دبی ثابت و در دو فشار کاری مورد بررسی قرار گرفت. در هر کدام از تیمارها فشار سنج ها و شیرهایی جهت نمونه گیری قبل و بعد از صافی ها نصب شدند. بررسی عملکرد هر کدام از تیمارها در سه تکرار و تا زمان رسیدن به بک واش صافی ها به طول انجامید. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که فیلتر شنی تاثیر زیادی در بهبود عملکرد فیلترهای دیسکی و توری که بعد از این فیلتر قرار دارند، دارد. با توجه به نتایج بدست آمده تیمار فیلتر شنی+ فیلتر توری بالاترین راندمان را در حذف ذرات معلق به میزان 71 درصد در فشار 3 بار و 8/73 درصد در فشار 5/1 بار و فیلتر توری خوشوینده در زمان بک واش پایین ترین راندمان را در حذف مواد معلق به میزان 5/4- درصد در فشار 3 بار و 2/17 درصد در فشار 2 بار داشت. نتایج نشان دادند که تمامی تیمارها در فشار 5/1 بار قدرت تصفیه کنندگی بالاتری نسبت به فشار 3 بار داشتند اما از لحاظ زمانی در زمان کمتری نسبت به فشار بالاتر دچار گرفتگی می شدند. پیشنهاد می شود که هنگام تصفیه پساب پرورش ماهی از فیلتر شنی استفاده شود و جهت تصفیه بیشتر و عملکرد بهتر بعد از فیلتر شنی، فیلتر توری یا دیسکی قرار گیرد.

فعالیت آبیاری در کشاورزی، به ویژه در مناطق دارای آب و هوای خشک و نیمه خشک، فعالیتی است که بیشترین انرژی را مورد استفاده قرار میدهد. با توجه به رشد روز افزون جمعیت و افزایش تقاضا، اهمیت بخش کشاورزی و بهینه سازی مصرف آب و انرژی بیشتر میشود. پژوهش حاضر در جهت ارزیابی بهره وری آب و انرژی در سامانه ی آبیاری تحت فشار در منطقه مطالعاتی دشت دهگلان با تکمیل پرسشنامه و اندازه گیری آب و برق مصرفی در 20 مزرعه با محصولات استراتژیک منطقه از قبیل گندم، سیب زمینی و یونجه و همچنین دو سامانه آبیاری آبفشان غلطان و کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک انجام گرفت. از شاخصهای انرژی، اقتصادی و بهره وری جهت ارزیابی محصولات در سیستم های آبیاری استفاده شد. نتایج نشان داد که محصول یونجه با 7/6788 کیلووات ساعت دارای بیشترین مصرف برق و با 3/14203 مترمکعب آب بوده و همچنین سیستم آبفشان غلطان، برق بیشتری مصرف کرده است. مصرف برق و سوخت گازوئیل در واحد هکتار با سطح زیر کشت رابطه معکوس دارد. با معادل سازی سوخت دیزل به کیلووات ساعت مشاهده شد که انرژی مصرفی حاصل از سوخت چند برابر انرژی مصرفی برق می باشد. محصول سیب زمینی و سیستم آبفشان غلطان برای عملکردهای کیلوگرم بر کیلووات ساعت، ریال بر کیلووات ساعت و کیلوگرم بر مترمکعب آب مصرفی بهترین عملکرد را داشت. انرژی مصرفی همه محصولات در مزارع دیزل بیشتر از مزارع برقی مشاهده شد. انرژی خالص برای سیب زمینی و گندم در مزرعه های دیزلی منفی محاسبه شد و در معیارهای شاخص اقتصادی سیب زمینی با 7/138510595 ریال پرهزینه ترین محصول و یونجه با 2/124510187 ریال پردرآمدترین محصول برآورد شد.

امروزه با رشد جمعیت و به دنبال آن افزایش تقاضای آب و کاهش سرانه منابع آب تجدید شونده نگرانی های زیادی ایجاد شده و چگونگی استفاده از این منابع به شکل مطلوب و موثر و کارآمد برای تضمین توسعه پایدار یکی از مهمترین موضوعات مطرح در مسائل بین المللی است. منابع آبهای زیرزمینی، بزرگترین ذخیره قابل دسترس آب شیرین در کره زمین را تشکیل می دهند. از آنجایی که آب های زیرزمینی یکی از مهمترین منابع در جهت تامین نیازهای خانگی، صنعتی و کشاورزی و در بعضی مناطق تنها گزینه ممکن در جهت تامین این نیازها می باشد، لذا به منظور مدیریت هرچه موثرتر این منبع، پیش بینی تغییرات تراز وکیفیت آب زیرزمینی در طول سال امری ضروری به نظر می رسد. با توجه به آنکه سیستم آب زیر زمینی پیچیده، غیر خطی و تحت تاثیر پارامترهای زیادی می باشد لذا پیش بینی کیفیت و تراز سطح آب زیر زمینی امری دشوار به نظر می رسد. مدل کردن آبخوان های زیرزمینی، به منظور بررسی و پیش بینی کیفیت و سطح ایستابی از نظر مطالعات هیدروژئولوژی و مدیریتی، مصارف کشاورزی و بدست آوردن آبهای زیرزمینی با کیفیت بالا، از اهمیت بالایی برخوردار است. لذا در این راستا، در تحقیق حاضر پیش بینی و بررسی اثر نوسانات آب دریای خزر برکیفیت و سطح تراز آب زیرزمینی در آبخوان های ساحلی مورد بررسی قرار گرفت. پارامترهای Ecو SAR به عنوان پرامترهای کیفیت آب جهت بررسی و پیش بینی انتخاب گریدند. به منظور پیش بینی کیفیت و سطح تراز متوسط آب زیر زمینی، تعداد 23 حلقه چاه پیزومتری در آبخوان ساحلی دریای خزر همراه با اطلاعات سری زمانی 5/9 ساله به صورت ماهانه، در نظر گرفته شد. از مدل ماشین بردار پشتیبان به منظور مدل سازی وپیش بینی پارامترهای مذکور استفاده شد. همچنین از شاخص های ریشه میانگین مربع خطا و میانگین مطلق خطا به منظور ارزیابی دقت مدلسازی ها، استفاد شده است. نتایج نشان دادند که در بخش پیش بینی تراز آب زیرزمینی، نوسانات آب دریای خزر با سه ماه تاخیر، اثر معنا دار و موثری بر روی تراز سطح ایستابی آب زیرزمینی داشته است و از بیشترین دقت برخوردار بوده است. همچنین در بخش پیش بینی کیفیت آب زیرزمینی، نوسانات آب دریا اثر معنی دار بر پارامترهای کیفیت Ec و SAR نداشته و از کمترین دقت در پیش بینی برخوردار بوده است.

امروزه با رشد جمعیت و به دنبال آن افزایش تقاضای آب و کاهش سرانه منابع آب تجدید شونده نگرانی های زیادی ایجاد شده و چگونگی استفاده از این منابع به شکل مطلوب و موثر و کارآمد برای تضمین توسعه پایدار یکی از مهمترین موضوعات مطرح در مسائل بین المللی است. منابع آبهای زیرزمینی، بزرگترین ذخیره قابل دسترس آب شیرین در کره زمین را تشکیل می دهند. از آنجایی که آب های زیرزمینی یکی از مهمترین منابع در جهت تامین نیازهای خانگی، صنعتی و کشاورزی و در بعضی مناطق تنها گزینه ممکن در جهت تامین این نیازها می باشد، لذا به منظور مدیریت هرچه موثرتر این منبع، پیش بینی تغییرات تراز وکیفیت آب زیرزمینی در طول سال امری ضروری به نظر می رسد. با توجه به آنکه سیستم آب زیر زمینی پیچیده، غیر خطی و تحت تاثیر پارامترهای زیادی می باشد لذا پیش بینی کیفیت و تراز سطح آب زیر زمینی امری دشوار به نظر می رسد. مدل کردن آبخوان های زیرزمینی، به منظور بررسی و پیش بینی کیفیت و سطح ایستابی از نظر مطالعات هیدروژئولوژی و مدیریتی، مصارف کشاورزی و بدست آوردن آبهای زیرزمینی با کیفیت بالا، از اهمیت بالایی برخوردار است. لذا در این راستا، در تحقیق حاضر پیش بینی و بررسی اثر نوسانات آب دریای خزر برکیفیت و سطح تراز آب زیرزمینی در آبخوان های ساحلی مورد بررسی قرار گرفت. پارامترهای Ecو SAR به عنوان پرامترهای کیفیت آب جهت بررسی و پیش بینی انتخاب گریدند. به منظور پیش بینی کیفیت و سطح تراز متوسط آب زیر زمینی، تعداد 23 حلقه چاه پیزومتری در آبخوان ساحلی دریای خزر همراه با اطلاعات سری زمانی 5/9 ساله به صورت ماهانه، در نظر گرفته شد. از مدل ماشین بردار پشتیبان به منظور مدل سازی وپیش بینی پارامترهای مذکور استفاده شد. همچنین از شاخص های ریشه میانگین مربع خطا و میانگین مطلق خطا به منظور ارزیابی دقت مدلسازی ها، استفاد شده است. نتایج نشان دادند که در بخش پیش بینی تراز آب زیرزمینی، نوسانات آب دریای خزر با سه ماه تاخیر، اثر معنا دار و موثری بر روی تراز سطح ایستابی آب زیرزمینی داشته است و از بیشترین دقت برخوردار بوده است. همچنین در بخش پیش بینی کیفیت آب زیرزمینی، نوسانات آب دریا اثر معنی دار بر پارامترهای کیفیت Ec و SAR نداشته و از کمترین دقت در پیش بینی برخوردار بوده است.