یحیی خان صادق‌وزیری

مختصری از زندگی پربارشان

یحیی‌خان صادق وزیری در سال ۱۲۹۰ در عمارت خسروآباد سنندج از خانواده‌ایی اصیل و سرشناس پا به عرصه وجود نهاد. وی فرزند میرزا محمود خان فرزند محمد صادق خان اعزازالملک فرزند میرزا رضا وزیر بود که عموما شغل دیوانی داشتند. همین امر موجب شده بود تا خانواده صادق وزیری همواره با فرهنگ، معرفت، کسب دانش و فضایل اخلاقی مؤانست داشته باشند.این خصیصه بارز خانوادگی بود سبب شده بود یحیی‌خان از همان کودکی به تلمذ از محضر علمای سنندج از جمله ملا احمد محیی بهره‌مند و به سیاق آموزه‌های درسی آن زمان با قرائت و تجوید قرآن خواندن متون ادب فارسی و از جمله گلستان و بوستان سعدی روح لطیف کودکیش با رایحه و عطر دانش مفرح گردد. تحصیلات ابتدایی را در دبستان اتحاد سنندج و دو سال دوره متوسطه اول را در دبیرستان شاهپور سنندج و یکسال را در دبیرستان پهلوی همدان گذراند و برای ادامه تحصیلات خود در مقطع متوسطه دوم راهی تهران گردید و در دبیرستان ثروت تهران درسال ۱۳۱۲ موفق به اخذ دیپلم گردید.
در همان سال به دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران راه یافت و در سال ۱۳۱۶ موفق به دریافت دانشنامه در رشته قضائی و علوم سیاسی شد. یحیی‌خان در آن شرایط زمانی اولین شخصی بود که از شهر سنندج موفق به اخذ لیسانس گردیده بود. پس از اخذ درجه لیسانس و سپری نمودن دوران خدمت وظیفه عمومی حسب معمول آنزمان به مشاغل دولتی روی آورد. در آذر ماه سال ۱۳۱۸ در وزارت دادگستری با پایه ۴ قضائی به سمت دادیاری شهرستان تبریز منصوب گردید و پس از آن تا سال ۱۳۴۲ در عناوین دادستان، بازپرس دیوان کیفر کارکنان دولت، بازپرسی درجه اول تهران، معاونت اول دادستان و سپس دادستانی دیوان کیفر کارکنان دولت، مستشاری دیوانعالی کشور و دادستانی انتظامی قضات مشغول انجام وظیفه در وزارت دادگستری بود. در سال ۱۳۴۲ به سبب اختلاف نظر با وزیر وقت دادگستری از سمت دادستانی انتظامی قضات کناره گیری نمود و پس از چند سال متارکه و عدم اشتغال در سال ۱۳۵۱ با اعلام اینکه با شرایط موجود امکان خدمت به مردم ستمدیده را ندارد تقاضای بازنشستگی نمود. در دوران بازنشستگی زمان چندی را به عنوان وکیل درجه اول و عضویت در کانون وکلای دادگستری سپری نمود. در سال ۱۳۵۷ با اصرار عده کثیری از همکاران سابق قضائی، اعضای جبهه ملی، نهضت آزادی، جمعیت های طرفدار حقوق بشر و حقوق دانان عضویت در کابینه دکتر بختیار را به عنوان وزیر دادگستری به مدت چند روز قبول نمود. با توجه به اوضاع روز و شرایط شور انقلابی ملت و بدلیل آنکه هیچگونه اقدام اساسی به نفع کشور ممکن نبود از سمت مزبور مستعفی و علیرغم درخواست مهندس بازرگان و پیشنهاد سمت به وی، در کابینه دولت موقت از قبول هر گونه همکاری امتناع نمود.

فارغ از دانش و فرهیختگی و مقام و مناصب دولتی، آنچه از یحیی خان شخصیتی ممتاز و قابل احترام ساخت، پاکدستی، ورع، تقوی و اهتمام به رفع مشکلات درماندگان بود. همین خصایص بارز انسانی موجب گشته بود تا هرگاه فراغی می یافت در مقام دفاع از حقوق ستمدیدگان بر آید. بر توسعه تحصیل نوباوگان استان کردستان و توسعه دانشگاه تاکید می‌نمود. در سال ۱۳۷۴ و در آغاز تشکیل دانشگاه از طریق مرحوم زنده یاد دکتر اسعد شیخ الاسلامی که از اعضای هیات امنای دانشگاه بود با دانشگاه کردستان ارتباط برقرار نمود. در آن زمان دبیرستانهای دخترانه و پسرانه وابسته به دانشگاه نیز به تازگی فعالیت خود را آغاز نموده بودند.

در مراجعت به سنندج در اولین اقدام از هر دو دبیرستان بازدیدی به عمل آوردند و بلافاصله هزینه تجهیز آزمایشگاه‌های هر دو دبیرستان تقبل و پرداخت نمودند. همچنین در همان سال یک باب منزل مسکونی سه طبقه به مساحت ۵۰۰ مترمربع به پلاک شماره ۷ فرعی از ۱۳۵۵ و ۱۳۳۸ و ۱۳۳۹ اصلی در بخش یک سنندج، خیابان حسن آباد هجده متری اول کوچه هدایت پلاک ۱۲ واقع در یکی از ممتازترین مناطق شهر سنندج را به عنوان خوابگاه دانشجویان به دانشگاه کردستان اهدا نمودند. دانشگاه کردستان به علت قرار داشتن این ساختمان در مرکز شهر سنندج، مشکلات ایاب و ذهاب دانشجویان و به علت دور بودن از سایت اصلی دانشگاه با موافقت خود یحیی‌خان نسبت به فروش ساختمان اهدایی اقدام و به جای آن در قطعه زمینی نزدیک دانشگاه، نسبت به احداث خوابگاهی دانشجوئی اقدام کرد که در حال حاضر ۱۲۰ نفر دانشجوی دختر در آن ساکن هستند.

این نیکو کار روانشاد در اقدام خدا پسندانه دیگری در سال ۱۳۸۹ کتابخانه شخصی و ارزشمند خود را نیز به کتابخانه مرکزی دانشگاه اهدا نمود. دانشگاه کردستان برای همیشه یاد او را گرامی می‌دارد.