بخش مرجع کتابخانه مرکزی
-
منابع بخش مرجع
بخش مرجع در طبقه اول کتابخانه مرکزی واقع شده است. این بخش به عنوان یک بخش تحقیقاتی دارای منابع متنوع در زمینه موضوعات مختلف می‌باشد. تهیه و تدارک اطلاعات عمومی و تخصصی، کمک به مراجعان در استفاده از منابع مرجع، جستجو در نرمافزار جامع کتابخانه (سیمرغ)، آموزش انفرادی دانشجویان برای استفاده از منابع مرجع از اهم فعالیت‌های بخش مرجع می‌باشد.
این بخش به صورت قفسه باز اداره شده و منابع موجود در آن امانت داده نمی‌شود (به دلیل اینکه منابع مرجع طوری سازماندهی شده‌اند که خواننده را از مطالعه تمام متن بینیاز مینماید، کافی است استفاده‌کننده شیوه جستجوی مفاهیم مورد نظر در کتاب مرجع مربوطه را یاد بگیرد. آنگاه در زمان اندکی قادر خواهد بود پاسخ پرسش خود را بیابد) به همین دلیل مراجعان تنها میتوانند از منابع موجود در همین مکان استفاده نمایند، البته امکانات تهیه کپی از منابع در حد محدود فراهم است.
عمده منابع موجود در این بخش عبارتند از:-
واژه‌نامه‌های عمومی و تخصصی
واژه‌نامه‌ها یا فرهنگها برای بیان و توصیف بسیاری از انواع کتابهای مرجع به کار برده میشود. منظور از فرهنگ یا واژهنامه سیاهه و صورتی است عموماً الفبایی از لغات یک زبان به انضمام اطلاعات لازم هر یک از آن لغات (شامل تلفظ، ریشه، معنا، مترادف و غیره)، یا ممکن است معادل آن لغات به زبان دیگری آمده باشد. -
دایره‌المعارف‌های عمومی و تخصصی
دایرهالمعارف مجموعهای از دانشها است که در قالب مقالههای کوتاه و بلند به زبانی ساده به صورت مختصر و مفید تدوین میشود. دانش موجود در دایرهالمعارفها با نوع خوانندگانی که در نظر دارد به آنها ارائه خدمت کند، مرتبط است. دایرهالمعارف میتواند عمومی و یا تخصصی باشد. هدف دایره‌المعارف‌های عمومی همه فهم کردن دانش در مقولههای مختلف است. به همین دلیل، دایرهالمعارف عمومی برای بیشتر افراد قابل فهم است مانند دایرهالمعارف مصاحب. دایرهالمعارف تخصصی برای همه فهم کردن دانش خاص یک حوزه تدوین میشود مانند دایرهالمعارف روانشناسی، دایره المعارف فیزیک. -
دستنامه‌ها
کتاب فشردهای که به اختصار، نکات اصلی موضوعی را مورد بحث قرار میدهد. این نوع منابع به افرادی که باید هنگام کار مطالب بسیار و جزئیات را در ذهن نگه دارند کمک میکند که کمتر دچار اشتباه شوند. مانند دستنامه پزشکی که باید هنگام نوشتن نسخه برای بیماران در اختیار داشته باشند تا در تشخیص و تجویز دارو بیماریهای مشابه را باهم اشتباه نگیرند. -
دستور‌نامه‌ها
شرح فرایندهای عملی است که به افراد کمک میکند تا یک کار فنی را انجام دهد. مثال: دستور تهیه انواع غذاها یا تعمیرات ماشین. -
راهنماها
فهرستی از منابع مرجع، اشخاص، سازمان‌ها، یا مکانها که بر اساس اصول و قواعدی (معمولا الفبایی یا ردهای) منظم شده باشد و اطلاعاتی درباره آنها ارائه دهد. -
فهرست‌ها
سیاههای از کتابها، نقشهها و سایر موارد که بر حسب طرح و نقشه معینی منظم شده باشد. وجه تمایز آن با کتابشناسی در این است که فهرست، منابع موجود در یک مجموعه خاص را ضبط و توصیف میکند، مثل فهرست کتابخانهها یا فهرست ناشران. در حالیکه در کتابشناسی محل نگهداری کتاب مطرح نیست. فهرست ممکن است شامل شناسههایی برای موادی غیر از کتاب باشد مثل، شناسههای چکیده مقالات، پیایندها، جزوهها، موضوع‌های در دست تحقیق و اسامی سازمان‌ها. -
کتابشناسی‌ها
به بیان ساده کتابشناسی را میتوان، سیاهه یا لیستی از نام و مشخصات مواد کتابی یا غیر کتابی که به روشی خاص تنظیم شده، بی آنکه مجموعه کتابخانه خاصی مورد نظر باشد، تعریف کرد . کتابشناسی‌ها به افراد کمک مینماید که مجموعهای از منابع مرتبط با موضوع مورد نیاز خود را بیابند. -
مقاله‌نامه‌ها
صورتی از مقالهها که بر حسب سرشناسه (پدیدآور، عنوان یا موضوع) به صورتی مستقل یا در آخر کتابها به صورت منابع و مآخذ چاپ میشود . این ابزار به افراد کمک مینماید که مقالات مرتبط با موضوع خود را بهتر بیابند. -
کتب شرح‌حال یا سرگذشت‌نامه
این کتب زندگینامه یا شرح زندگی اشخاص می‌باشد، که اگر خود شخص سرگذشت زندگی خود را نوشته باشد به آن "خودسرگذشتنامه" میگویند. -
اطلس‌ها
مجلدی از نقشهها، لوحهها، گراورها، جدولها و غیره، خواه با توصیف یا بدون آن. این مجموعه ممکن است به ضمیمه کتابی دیگر یا به تنهایی منتشر شده باشد. -
نمایه‌ها
صورتی از موضوعها و واژههای مهم، اسامی و دیگر مطالب یک یا چند کتاب با ارجاع به صفحاتی که این مطالب در آن واقع شده است. نمایه در پایان برخی کتابها وجود دارد. علاوه بر آن برای بازیابی مقالات نشریههای علمی ابزار مهمی است. امروزه نمایههای الکترونیکی ابزار مهمی برای بازیابی اطلاعات در وب یا بانک‌های اطلاعاتی است. -
چکیدهنامهها
پیایندی است چاپی یا تکثیرشده، حاوی چکیدههای مطالب کتاب، مقالات، پیایندها، جزوه ها و غیره. چکیده‌نامه ممکن است به صورت ماهانه، هفتگی و یا روزانه توسط کتابخانههای اختصاصی منتشر شده و برای مشتریان ارسال گردد . البته ممکن است به صورت یک کتاب مستقل هم چاپ گردد. -
پایان‌نامه‌ها
شامل پایاننامههای دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری که از دانشگاه کردستان فارغ‌التحصیل شده‌اند. یک نسخه از کلیه پایاننامههای دانش‌آموختگان تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکتری) دانشگاه کردستان بعد از انجام مراحل تشریفات اداری تحویل بخش مرجع داده میشوند . پایان‌نامه‌ها در این بخش ابتدا در دفتر ثبت اموال، ثبت میشوند و بعد خدمات فنی (فهرستنویسی) آنها انجام میگردد. یعنی اطلاعات مربوط به هر پایان‌نامه در شبکه داخلی کتابخانه (سیمرغ) وارد میشود و در نهایت پایان‌نامه‌ها بر اساس ردهبندی در قفسه مربوطه قرار میگیرد. -
طرح‌های پژوهشی
گزارش علمی طرح‌های پژوهشی که توسط اعضای هیئت علمی دانشگاه کردستان در رشتههای مختلف اجرا میشود، بعد از ورود اطلاعات مربوطه در شبکه داخلی کتابخانه، برای دسترسی مراجعان در قفسههای مربوطه قرار میگیرد. -
روزنامههای ادواری
و سایر منابعی که در ردیف کتب مرجع قرار می‌گیرند و برای پاسخ‌گویی به پرسشهای مراجعین مورد استفاده قرار می‌گیرند که از طریق سیستم باز (دسترسی مستقیم استفاده کننده به قفسهها) قابل بازیابی و بهره برداری است.
-
-
خدمات
- زمان فعالیت بخش مرجع روزهای شنبه تا چهارشنبه ساعت ۸ تا ۱۴ است
- کمک و راهنمایی در زمینه جستجوی منابع برای یافتن و بازیابی منابع مورد نیاز
- ارائه خدمات تکثیر از منابع مرجع، پایان‌نامه‌ها و طرح‌های پژوهشی در حد محدود
- پایان‌نامه‌ها و طرح‌های پژوهشی فقط ۵ صفحه
- فقط صفحاتی از پایان‌نامه و طرح پژوهشی که دارای جدول، نمودار، تصویر و پرسشنامه هستند تکثیر میشوند. از صفحات متن پایان‌نامه و طرح پژوهشی به هیچ عنوان کپی گرفته نمی‌شود
- از کتابهای مرجع تا ۲۰ صفحه امکان تهیه کپی وجود دارد.
- توجه: بخش مرجع قادر به تهیه کپی از کتابها و منابع غیر مرجع نیست (مثال: جزوه درسی و کتابهایی که از بخش امانت تحویل اعضا داده میشوند).
-
شرایط استفاده از بخش مرجع
- استفاده از منابع مرجع، پایان‌نامه‌ها و طرح‌های پژوهشی با ارائه کارت دانشجویی امکانپذیر است (دانشجویان دانشگاه‌های دیگر با ارائه معرفینامه معتبر از دانشگاه مربوطه و ارائه کارت دانشجویی میتوانند از این منابع استفاده نمایند).
- کتب مرجع، پایان‌نامه‌ها و طرح‌های پژوهشی صرفا در بخش مرجع قابل استفاده (مطالعه و یادداشت برداری) میباشند (منابع ذکرشده به هیچ عنوان امانت داده نمیشوند).
- امکان جستجوی پایان‌نامه‌ها و طرح‌های پژوهشی از طریق نرمافزار کتابخانه فراهم است. هر فرد میتواند حداکثر تعداد ۳ پایان‌نامه را به طور همزمان استفاده نماید . هرگونه تصویر برداری با موبایل و دوربین از پایان‌نامه و طرح پژوهشی ممنوع است.
- پایاننامههای موجود از سال ۱۳۷۴ به بعد سازماندهی شده است. در حال حاضر قسمتهای چکیده، فهرست مطالب، فهرست منابع و پیشنهادات پایان‌نامه‌ها از طریق سایت قابل دسترسی است.
- پس از استفاده از پایان‌نامه‌ها و طرح‌های پژوهشی آنها را به مسئول بخش مرجع تحویل داده و کارت شناسایی خود را تحویل بگیرید.
