مسعود خان اردلان

نشو و نما در چنین خانواده ای از همان ابتدا روح لطیف وی را با آزادگی و خدمت به همنوع آشنا ساخت. دوران کودکیش با اشغال ایران توسط قوای متفقین همراه گشت و در همان سر آغاز زندگی با رنج و تحقیر هموطنانش توسط بیگانگان آشنا گشت و این امر چنان در روح و روان وی تاثیر داشت که تا آخرین لحظه حیات از خدمت به هموطنانش دریغ نورزید.

شادروان مسعودخان اردلان دوره دبیرستان را در مدرسه دارالفنون تهران گذراند و در سال ۱۳۳۷ از دانشکده الهیات دانشگاه تهران فارغ التحصیل گردید و نزد استادان فرهیخته‌ای چون شهید دکتر مرتضی مطهری و دکتر عبدالحسین زرین کوب تلمذ داشتند. بی شک انتخاب رشته تحصیلی با اعتقادات پاک و سرشت نیکوی وی همخوانی داشت و چیستی و چرایی زندگانی خود را با دین باوری و ایمان کامل به روز معاد منطبق ساخت که در وصیت نامه وی این تطابق به طور عیان آشکار گردیده است تا جائیکه توصیه می نماید"همیشه و پیوسته، روز و شب بسیار از خود به خدا پناه برید".

پس از اتمام دوره لیسانس خدمت سربازی را در سنندج گذراند و در سال ۱۳۴۱ با پذیرش کسوت معلمی باستخدام وزارت آموزش و پرورش در آمد و علیرغم آنکه در آن سالها با آن درجه تحصیلی می توانستند هر نقطه‌ای از کشور را برای خدمت انتخاب کنند، بنا به اعتقادات و برابر فرمایش خویش که مبادا نفس جای خدا نشیند، خدمت در محرومترین نقطه کشور یعنی سیستان و بلوچستان را برگزیدند و تا پایان خدمت در آن دیار زیستند. وی سالها  بعنوان معلمی وارسته و سلیم النفس در شهرهای ایرانشهر و زاهدان خدمت نمودند و همیشه بر این باور بودند که اگر قرار بر خدمت است باید در کویرترین نقطه فرهنگی کشور خدمت نمود. به عبارتی خدمت را با آموزه‌های معرفتی و در قاموس ایمان به ذات هستی بخش لایزال عجین ساختند. شاگردان ایشان به خاطر دارند در شروع هر کلاس و پایان تمامی برگه‌های امتحانی خود این جمله را اعلام می کردند: "باور داشته باشیم امانت داران نسلهای آینده ایم".

از جمله ثمرات حضور این استاد گرانقدر در زاهدان تکمیل و راه اندازی مسجد آیت الله طالقانی(ره) در یکی از فقیرترین محله های شهر زاهدان (کوی کارگران) است که به عنوان عضو هیات امنا فعالیتی مستمر در آن داشتند و به گواه اهالی مکانی پویا برای خدمت رسانی به فقرا، ترویج فرهنگ و رفتار محمدی و پایگاهی برای وحدت اقوام ساکن آن شهر و تقویت بین شیعه و سنی شده است.

در دوران خدمت در زاهدان بمنظور تنویر افکار جوانان و استفاده دانشجویان و علاقمندان در منزل مسکونی خود کتابخانه‌ای شخصی را با توجه به محرومیت آن شهر فراهم آورده بودند که عموم مردم بطور رایگان از آن استفاده میکردند و این رویه تا پایان خدمت ایشان ادامه داشت.

استاد مسعود اردلان در عین ورع و تقوی به مطالعه کتب مختلف و آثار نویسندگان سخت علاقمند بود و از دوستان صمیمی وی در آن دوران استاد امیر توکل کامبوزیا و استاد حیرت سجادی بودند.

استاد مسعود اردلان پس از عمری زندگی توام  با تقوی و تعهد در سال ۱۳۸۶ در اثر یک بیماری ناگهانی و در سن ۷۱ سالگی چشم از جهان فرو بستند و در بهشت زهرای تهران به آرامش ابدی پیوست.

کتابخانه زنده یاد در سال ۱۳۸۷ که مشتمل بر ۸۰۰۰ جلد کتاب با محتوای غالب تاریخ اسلام و ادیان و تاریخ و فرهنگ ایران از سوی همسر و همراهش و فرزندان برومندش دکتر علی، مهندس سعید، مهندس سهیل و دکتر امین اردلان به دانشگاه کردستان اهدا گردید تا دانشجویان و جوانان زادگاهش از آن بهره جویند. این مجموعه با ارزش اکنون در کتابخانه مرکزی دانشگاه کردستان مورد استفاده و بهره‌برداری دانشگاهیان و علاقمندان است. 

یادش گرامی و راهش پر رهرو