دکتر بایزید مردوخی

مختصری از زندگی پربارشان

 

دکتر بایزید مردوخی در تیر ۱۳۲۱ در خانواده‌ای پرجمعیت شامل چهار خواهر و سه برادر در شهر سنندج پا به عرصه وجود نهاد. در شش سالگی وارد دبستان ۱۵ بهمن سنندج شد، در دبیرستان هدایت به تحصیل ادامه داد و در دبیرستان رازی سنندج دیپلم ریاضی را با معدل بالا اخذ نموده و بلافاصله در کنکور سراسری دانشگاه تهران پذیرفته شد. سپس در دانشکده حقوق و علوم سیاسی و اقتصادی در رشته اقتصاد فارغ‌التحصیل شد. پس از اخذ مدرک کارشناسی، خدمت نظام را در سپاه ترویج و آبادانی در اداره اقتصاد کرمانشاه به اتمام رساند و در این مدت با صنایع کرمانشاه، کردستان و همدان آشنا شد و خدماتی را به آنها ارائه نمود. بعد از پایان دوره خدمت نظام و پذیرش در مسابقه‌ای ملی برای ادامه تحصیل در خارج و تربیت کادر متخصص برای سازمان برنامه، به دانشگاه مریلند در ایالات متحده آمریکا اعزام شد و دوره مدیریت عالی اقتصاد را گذراند.

در مراجعت به ایران در سازمان برنامه، بعد از پنج مصاحبه تخصصی با مقامات سازمان، با عنوان کارشناس اقتصاد صنعت پذیرفته شده و در مدیریت صنایع و معادن آن سازمان به کار مشغول شد. سپس دوره دکترای اقتصاد را در دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران که چند سالی بود از دانشکده حقوق جدا و مستقل شده بود، ادامه داد. همزمان به درخواست دانشکده اقتصاد، برای دوره کارشناسی ارشد اقتصاد، درسی به نام اقتصاد صنعت و درس دیگری به نام سیاست گذاری و برنامه ریزی صنعت طراحی و تدوین کرد و از سال ۱۳۶۷ تا ۱۳۸۵ به طور مستمر تدریس آنها را در دانشکده‌های اقتصاد تهران و دانشگاه‌های علامه طباطبایی و تبریز بر عهده داشت.

سازمان برنامه با استفاده از طرح بین المللی آموزشی دولت ژاپن با همکاری سازمان ملل متحد که برای آشنایی کشورهای در حال توسعه آسیا، آفریقا و آمریکای جنوبی، با تجربه توسعه اقتصادی ژاپن برگزار می‌کرد، ایشان را برای شرکت در این دوره به سازمان برنامه‌ریزی اقتصادی ژاپن (JPA) معرفی و به توکیو اعزام کرد. دکتر مردوخی با موفقیت این دوره را طی کردند. در این دوره اساتید و صاحب نظران ژاپنی، تجربه توسعه صنعتی ژاپن، از دوران امپراطوری، مئی جی تا جنگ دوم جهانی و سپس دوران بازسازی اقتصادی ژاپن بعد از جنگ را ارائه می کردند که بسیار آموزنده بود. دیدارهای علمی از مجتمع های بزرگ صنعتی ژاپن در نقاط مختلف آن کشور نیز جزیی از این دوره بود. در اوایل خدمت در سازمان برنامه کشور، دوره عالی دو ماهه مدیریت که با همکاری دانشگاه تهران و دانشگاه کالیفرنیا به طور مشترک در گچسر به صورت شبانه روزی، برای تعدادی از مدیران جوان شرکت ملی نفت ایران و یک نفر از سازمان برنامه برگزار شد، شرکت کرد.

سابقه کاری و دوران خدمت دکتر مردوخی از سال ۱۳۵۰ در سازمان برنامه کشور با عنوان کارشناس برنامه ریزی توسعه صنعتی آغاز شد و تا بازنشستگی در سال ۱۳۸۴ دربرگیرنده مسئولیت های مختلفی به شرح زیربود: معاون مدیریت امور صنایع و معادن، مدیر امور صنایع و معادن، رئیس دفتر اقتصاد کلان، مشاور معاون اقتصادی سازمان برنامه، مشاور رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور و همزمان دبیر هیئت امناء حساب ذخیره ارزی، دبیر کمیسیون صنایع، معادن و امور زیربنایی دولت در ریاست جمهوری، مدیریت مطالعات آب مورد نیاز صنعت و معدن در طرح جامع آب کشور، و مشاور استاندار استان کردستان بود.

بعد از بازنشستگی نیز ایشان به عنوان مشاور انجمن مدیران صنایع ایران، عضویت هیئت موسس انجمن آینده نگری ایران، مجری طرح آینده نگری اقتصاد ایران در دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت، مشاور مدیرعامل شستا در سازمان تأمین اجتماعی، عضویت شورای راهبری سازمان ملی بهره وری ایران، مشاور توسعه اقتصادی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، مشاور مدیر موسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی و بالاخره عضو شورای پژوهش مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی، به فعالیت خود ادامه داد. ایشان همچنین در استان کردستان به عنوان مدیر علمی طرح توسعه اشتغال و سرمایه گذاری کردستان با مشاورین کاردوک همکاری داشته است.

دکتر مردوخی در سال های خدمت در سازمان برنامه و بودجه، با عضویت در هیات های اعزامی دولت به اجلاس های سالانه کمیته اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد برای آسیا و اقیانوسیه (ESCAP) در پایتخت های تایلند، اندونزی، چین، ژاپن، هند، ویتنام جنوبی، ... شرکت کرده است. در اجلاس های سالانه سازمان توسعه صنعتی ملل متحد  (UNIDO) در وین و همچنین در اجلاس بانک جهانی با عنوان دانائی برای توسعه با شرکت همه کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا در شهر مارسه فرانسه برگزار شد، در هیئت نمایندگی ایران عضویت داشت. در گردهمایی کرانس مونتانای سویس نیز، عضو هیئت نمایندگی ایران بود. بعد از ایجاد حساب ذخیره ارزی، به منظور آشنایی با تجربه موفق صندوق ثروت ملی نروژ، همراه با کارشناسی از دفتر یونیدو تهران به اسلو رفت و در مورد عملکرد صندوق با دست اندرکاران آن، بانک مرکزی و وزیر اقتصاد نروژ مذاکره کرد.

دکتر مردوخی در زندگی خانوادگی، دارای دو دختر و یک پسربود. متاسفانه همسر و فرزند سوم (روژان) ۵ ساله را در حادثه رانندگی جاده سنندج همدان از دست داد. دختر بزرگ دکتر مردوخی (کی لان) دارای مدرک کارشناسی ارشد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی است و پسر ایشان (ژیان) دارای مدرک کارشناسی ارشد اقتصاد از دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران و دکترای اقتصاد از  دانشگاه UBC کانادا است و در حال حاضر به تدریس و تحقیق مشغول است.


این نیکو کار گرانقدر و عضو بنیاد حامیان دانشگاه کردستان در یک اقدام خداپسندانه در سال ۱۴۰۰ کتابخانه شخصی و ارزشمند خود را به کتابخانه مرکزی دانشگاه کردستان اهدا نمود. دانشگاه کردستان قدردان تلاش‌های خستگی ناپذیر دکتر بایزید مردوخی در توسعه دانشگاه کردستان است.

آثار گرانبهای دکتر مردوخی

دکتر مردوخی در دوران خدمت خود آثار گرانبهایی از خود به یادگار گذاشته است که بخشی از آنها به شرح زیر است:

  • فلسفه اقتصادی، جون رابینسون، ترجمه بایزید مردوخی، چاپ اول ۱۳۵۳، شرکت سهامی کتاب های جیبی با همکاری مؤسسه انتشارات فرانکلین، تهران؛ چاپ دوم ۱۳۵۸ شرکت سهامی کتاب های جیبی.
  • ویژه نامه آینده پژوهی و آینده نگری، مجله برنامه و بودجه ضمیمه شماره ۱۱، سال اول اسفند ۱۳۷۵، سازمان برنامه و بودجه.
  • روش شناسی آینده نگری، بایزید مردوخی، نشرنی، چاپ اول ۱۳۹۱ تهران، چاپ دوم ۱۳۹۲، چاپ سوم ۱۳۹۵.
  • اولویت های صنعتی در کشورهای در حال توسعه، فرآیند انتخاب اولویتها در برزیل، هند و جمهوری کره، سازمان توسعه صنعتی سازمان ملل متحد (یونیدو)، مترجم بایزید مردوخی، وزارت برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی- اجتماعی و انتشارات، ۱۳۶۵، تهران.
  • استراتژیهای توسعه صنعتی در برنامه اول توسعه اقتصادی - اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (۱۳۷۲-۱۳۶۸)، بایزید مردوخی، سازمان برنامه و بودجه استان مرکزی، چاپ اول، ۱۳۷۱.
  • خطابه در علم اقتصاد، دانالد مک کلاسکی، مترجم بایزید مردوخی، انتشارات سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، ۱۳۸۱، تهران.
  • اقتصاد بخش خصوصی و صنعت: دیروز، امروز و فردا، بایزید مردوخی، ناشر انجمن مدیران صنایع، چاپ اول ۱۳۸۵، تهران.
  •  طرح گزینه های احتمالی توسعه اقتصادی اجتماعی ایران - بررسی وضعیت صنایع ایران و چشم اندازها و استراتژیهای توسعه صنعتی (۱۳۵۶-۱۳۸۶)، بایزید مردوخی، ناشر انجمن مدیران صنایع، چاپ اول ۱۳۷۰، تهران.
  • Manufacturing Industry of Iran, Perspectives and Strategies for Development (۱۹۷۷-۲۰۰۷), Bayazid Mardukhi, Industrial Managers Assaciation of I.R. of Iran, ۱۹۹۲.
  • Change Management in the Public Sector, The case of Construction Workers Insurance, Islamic Republic of Iran, Bayazid Mardukhi, Project directed and sponsored by the Asian Productivity organization, Tokyo, Japan, ۲۰۲۰.

وب سایت مقالات منتشر شده: http://bayezmardukh.com