دانشگاه کردستان، سنندج – همایش گرامیداشت روز زبان مادری در تاریخ 21 فوریه 2024 با حضور پرشور دانشجویان و اساتید در تالار مولوی توسط معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه کردستان برگزار شد.

حفظ و پاسداشت زبان مادری، وظیفه‌ای همگانی

دکتر حامد قادرزاده، رئیس دانشگاه کردستان، در این مراسم ضمن تأکید بر اهمیت حفظ زبان مادری، آن را وظیفه‌ای همگانی دانست. وی با اشاره به تنوع زبانی و قومی در ایران، این موضوع را فرصتی مغتنم برای کشور برشمرد و خواهان توجه ویژه به آن در سطوح مختلف شد.

زبان مادری، هویت و شناسنامه ما

دکتر قادرزاده در ادامه سخنان خود، زبان مادری را هویت و شناسنامه هر فرد دانست و به گویش‌های متنوع زبان کردی در کردستان اشاره کرد. وی حفظ و تقویت این گویش‌ها را ضروری دانست و از آن به عنوان گنجینه‌ای ارزشمند یاد کرد.

زبان، میراث بشری و فرصتی برای رشد و توسعه

دکتر مسعود بیننده، استاد رشته جامعه‌شناسی، در این مراسم با تأکید بر اهمیت زبان مادری، آن را میراث بشری و فرصتی برای رشد و توسعه دانست. وی به نقش زبان در شکل‌گیری جهان‌بینی انسان و شناخت فرهنگی اشاره کرد و زبان مادری را در این زمینه بی‌بدیل دانست.

تاثیر چندزبانگی بر مغز انسان

دکتر زانیار نقشبندی، استاد زبان‌شناسی، نیز در این مراسم به بررسی تاثیر چندزبانگی بر مغز انسان پرداخت. وی با استناد به تحقیقات علمی، نشان داد که ساختار مغزی افراد چندزبانه با افراد تک‌زبانه متفاوت است و یادگیری زبان جدید می‌تواند به ارتقای توانایی‌های ذهنی و شناختی و حتی پیشگیری از برخی بیماری‌ها کمک کند.

زبان‌های ایران، هم‌افزایی و همزیستی مسالمت‌آمیز

دکتر نقشبندی در ادامه به تنوع زبانی در ایران اشاره کرد و گفت: خوشبختانه از 53 تا 75 زبان موجود در ایران، تنها 5 درصد در معرض خطر نابودی هستند. وی همزیستی و حضور زبان‌های مختلف در ایران را مسبب هم‌افزایی و تاثیرات مثبت متقابل دانست.

ضرورت اصلاح نگرش‌ها و برنامه‌های آموزشی

در پایان این مراسم، بر ضرورت اصلاح نگرش عمومی نسبت به چندزبانگی، تقویت زبان‌های مختلف و ارائه برنامه‌های آموزشی مناسب برای افراد چندزبانه تأکید شد.
 

تاریخچه روز جهانی زبان مادری و نحوه شکل گیری آن

ریشه این روز به سال 1952 میلادی باز می‌گردد. در آن زمان، در کشور پاکستان شرقی (بنگلادش امروزی) اعتراضاتی به تبعیض زبانی و تحمیل زبان اردو به عنوان زبان رسمی کشور صورت گرفت. در 21 فوریه 1952، پلیس پاکستان به معترضان که خواهان به رسمیت شناختن زبان بنگالی بودند، شلیک کرد و چندین دانشجو جان خود را از دست دادند.

سال‌ها بعد، در سال 1999، یونسکو به پاس گرامیداشت جان‌باختگان این واقعه و به منظور ترویج تنوع زبانی و فرهنگی، 21 فوریه را به عنوان روز جهانی زبان مادری نام‌گذاری کرد. از آن زمان، این روز در سراسر جهان گرامی داشته می‌شود و بهانه‌ای برای افزایش آگاهی از اهمیت زبان‌های مادری و نقش آنها در هویت و فرهنگ اقوام مختلف می‌شود.

در سال 2008 نیز، مجمع عمومی سازمان ملل متحد سال 2008 را به عنوان سال جهانی زبان‌ها اعلام کرد. این اقدام، گامی دیگر در جهت ترویج تنوع زبانی و حفظ زبان‌های در خطر انقراض بود.

امروزه، روز جهانی زبان مادری فرصتی برای یادآوری اهمیت زبان‌های مادری و نقش آنها در آموزش و پرورش، توسعه پایدار و صلح جهانی است. در این روز، در سراسر جهان، همایش‌ها، کارگاه‌های آموزشی، و برنامه‌های فرهنگی متعددی برگزار می‌شود تا توجه افراد به اهمیت حفظ و پاسداشت زبان‌های مادری جلب شود.