بدنه خبر

طراحی و ساخت فیلترهای نانویی به منظور پیشگیری و کنترل بیماری های آبزیان پرورشی

صنعت تکثیر و پرورش آبزیان ایران علاوه بر تأمین بخش مهمی از پروتئین مورد نیاز جامعه، دارای ارزش صادراتی و اشتغال‌زایی بالایی می‌باشد. شیوع بیماری‌ها یکی از عوامل مهم ایجاد خسارت به صنعت تکثیر و پرورش آبزیان است؛ از طرفی بیشتر بیماری‌های آبزیان از طریق آب آلوده انتقال می‌یابند. در صنعت تکثیر و پرورش آبزیان روش‌های مختلفی برای از بین بردن میکروارگانیسم‌های بیماری‌زای موجود در آب وجود دارند که بیش‌تر آن‌ها مبتنی بر استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها، داروها و مواد شیمیایی می‌باشند که خود این مواد می‌توانند اثرات جانبی زیادی بر آبزیان، بوم‌سازگان آبی و انسان (به عنوان مصرف‌کننده آبزیان) داشته باشند و حتی در مواردی دارای اثرات جهش‌زائی و سرطان‌زائی می‌باشند. دیگر روش‌های تصفیه آب، همچون استفاده از اشعه فرا بنفش و یا گاز اُزُن نیز به خاطر دشواری استفاده و عوارض جانبی برای انسان و محیط‌زیست، در عمل دارای محدودیت‌های زیادی می‌باشند و حداقل در مورد صنعت تکثیر و پرورش آبزیان استفاده از این دو روش بسیار دشوار و محدود می‌باشد. در طرح حاضر از ویژگی شناخته‌شده نانو ذرات نقره در نابودی طیف گسترده‌ای از میکروارگانیسم‌ها، به منظور پیشگیری از بیماری‌ها و کنترل شرایط محیطی استفاده گردیده است. بدین منظور نانو ذرات نقره طی روش‌هایی ویژه بر روی سطح مدیاهای مختلف (همچون فوم‌های اسفنجی، زئولیت، کربن فعال، سیلیس، پلی اورتان و ...) پوشش داده شده‌اند و سپس عملکرد این مدیاها در قالب فیلترهای تصفیه آب مورد نیاز در سیستم‌های تکثیر یا پرورش آبزیان مورد بررسی قرار گرفته است. فیلترهای مذکور با کارایی بسیار بالا قادر به حذف انواع میکروب‌های بیماری‌زا از آب بوده و از این طریق بدون نیاز به افزودن هرگونه ماده یا داروی شیمیایی به آب، انواع مختلفی از بیماری‌های قارچی و باکتریایی را به طور کامل مهار می‌نمایند. همچنین آزمایش‌های انجام شده در آکواریوم‌های نگهداری ماهیان تزئینی نشان داده است که این فیلترها از طریق جلوگیری از رشد باکتری‌ها، جلبک‌های تک سلولی و رشته‌ای کمک بسیار بالایی به شفافیت آب و شیشه‌های آکواریوم می‌نمایند. در حالی که استفاده مستقیم از نانوذرات و همچنین استفاده از داروهای شیمیایی جایگزین و آنتی‌بیوتیک‌ها برای مهار بیماری‌های آبزیان، علاوه بر ایجاد اثرات بسیار نامطلوب بر آبزیان و محیط‌زیست، برای مصرف کنندگان نیز خطرناک می‌باشد، اما از آنجا که در این پروژه از نانو ذرات نقره به صورت غیر مستقیم و در قالب فیلترهای تصفیه آب استفاده شده است، بنابراین نانو مواد مذکور هیچ گونه اثرات سوئی بر آبزیان، محیط زیست و مصرف‌کنندگان نخواهند داشت.

تهیه کننده: دکتر سید علی جوهری (عضو هیئت علمی گروه شیالت دانشگاه کردستان)